نام:
محمد
نام خانوادگی:
محمدی دعوی سرایی گیلانی
نام پدر:
محمدجعفر
تاریخ تولد:
۱۳۰۷
تاریخ فوت:
در قید حیات
محل تولد:
رودسر-گیلان
تحصیلات:
اجتهاد
محل تحصیل:
حوزه علمیه قم
نوع عضویت:
فقیه
سال ورود:
۱۳۶۲
سن ورود:
۵۵ سال
مدت حضور:
۱۱ سال
دوره:
اول/دوم/سوم
سمت:
دبیر


«محمد محمدی دعوی‌سرایی» که به محمدی گیلانی شهرت داشت پس از انقلاب، جانشین شیخ صادق خلخالی در دادگاه‌های انقلاب شد. محمدی گیلانی از سال 1362 به عضویت شورای نگهبان درآمد تا اینکه در تیرماه سال ۱۳۶۷ و پس از استعفای آیت الله صافی گلپایگانی از شورای نگهبان به عنوان دبیر این نهاد انتخاب شد که این سمت تا مهرماه سال ۱۳۷۱ ادامه داشت.  همچنین در ۲۰ تیرماه ۱۳۶۸ و پس از رحلت حضرت امام (ره) عضویت ایشان در شورای نگهبان از سوی حضرت آیت الله خامنه‌ای برای ۶ سال دیگر تمدید شد. نهایتاً در اسفند ۱۳۷۳ و به دلیل پذیرفتن ریاست دیوان عالی کشور از ادامه‌ی عضویت در شورای نگهبان استعفا داد و آقای هاشمی شاهرودی به جای ایشان منصوب شد.

 نه ماه قبل از انتخابات مجلس چهارم غلامرضا رضوانی عضو سابق شورای نگهبان و رئیس وقت هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات در مکتوبی موضوع نظارت استصوابی را خطاب به آیت‌الله محمدی گیلانی دبیر وقت شورای نگهبان مطرح می‌کند که سرانجام منجر به طرح تفسیری جدید از قانون اساسی شد. «نظارت‌ مذکور در اصل‌ ۹۹ قانون‌ اساسی‌ استصوابی‌ است‌ و شامل‌ تمام‌ مراحل‌ اجرایی‌ انتخابات‌ از جمله‌ تایید و رد صلاحیت‌ کاندیداها می‌شود.»

 حکم حبس ابد عباس امیر انتظام از مهم‌ترین احکام صادره از سوی او به شمار می‌رود. گفته می‌شود برخی از افرادی که با نظر صادق خلخالی به اعدام محکوم شده بودند از گیلانی تخفیف گرفتند و نجات یافتند. مشهورترین آنان سید شجاع الدین شیخ الاسلام زاده وزیر بهداری دولت هویدا بود.   

شهرت اصلی محمدی گیلانی اما به خاطر محاکمات و احکام مربوط به وقایع سال ۱۳۶۰ ونیز برنامه های تلویزیونی است که با لحن و ادبیات متفاوت پاره‌ای احکام فقهی را توضیح می داد. 

هر چند گفته می‌شود گیلانی برای دو تن از پسرانش حکم اعدام صادر کرده است اما سند موثقی در این باره در دست نیست. محمود احمدی‌نژاد در ششم تیرماه ۸۸ در مراسم اهدای جایزه عدالت به محمدی گیلانی گفت:‌ «آیت الله گیلانی عدالت را ابتدا درباره خود و بعد درباره دیگران اجرا کرد.»

جالب‌تر اینکه که گفته شود هر چند که به سخت گیری در احکام صادره شهرت داشت اما در مقام رییس هیات عفو نیز فعالیت کرده است. 

محمد مهدی مفتح نماینده تهران در مجلس دهم، فرزند آیت الله مفتح و داماد آیت الله محمدی گیلانی است

سوابق: دبیر شورای نگهبان، رئیس دیوان عالی کشور، مشاور عالی قوه قضائیه، نماینده امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، رئیس هیات عفو حضرت امام (ره)، حاکم شرع و رئیس دادگاه های انقلاب اسلامی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، عضو شورای بازنگری قانون اساسی، عضو مجلس خبرگان رهبری و عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.