جامعه مدنی کانون مقاومت، تحدید قدرت سیاسی و عرصه قدرت‌یابی شهروندان است. جامعه مدنی مرکز بروز خلاقیت‌ها، ابتکارات جدید اجتماعی و مدرسه آموزش و تمرین دموکراسی، تساهل، مدارا، شهامت و اخلاق مدنی است. جامعه مدنی کانون تولید، انباشت سرمایه اجتماعی و عرصه آزادی، رهایی و برابری است.
در سی سال اخیر با بازگشت جامعه مدنی به عرصه آکادمیک و سپهر عمومی، نقش آن در اقصی نقاط جهان به طور چشمگیری رشد و گسترش یافته است به همین دلیل عده‌ای از پژوهشگران جامعه مدنی را بزرگ‌ترین پروژه هزاره جدید می‌نامند.
جامعه مدنی به مثابه عرصه سوم در فرایند توسعه، صلح و دموکراتیک سازی، بدلیل برخورداری از قابلیت‌هایی چون: نمایندگی گروههای اجتماعی، ارتباط نزدیک‌تر و گسترده‌تر با جوامع محلی، مفصل بندی و پیگیری مطالبات آنان، منعکس کردن صدای مردم و گروههای به حاشیه رانده شده، فراهم ساختن ابزار‌ها و فرصت‌های لازم برای ارائه و بیان دیدگاه‌های شهروندان، قدرتمند ساختن شهروندان برای پیکار و تغییر سیاست‌های عمومی و ساختن جهان دیگر و... از سایر بازیگران توسعه (دولت و بخش خصوصی) متمایز می‌شوند.
جامعه مدنی تلاش می‌کند در پارادایم جدید توسعه وفرایند دموکراتیک سازی، الگوی جدیدی از کارآیی و کارآمدی، پاسخگویی، شفافیت، نهادینه ساختن تنوع و تکثر و نظم انجمنی در جامعه ارائه دهد.
ایران نیز با فروکش کردن هیجان‌های انقلابی، پایان جنگ تحمیلی عراق و ایران، افول پوپولیسم، غیرایدئولوژیک شدن جامعه و مسلط شدن گفتمان توسعه، همگام با تحولات جامعه جهانی وموج سوم دموکراسی، شاهد بازگشت آرام جامعه مدنی بوده است در این سال‌ها جامعه مدنی ایرانی به‌رغم محدودیت‌ها و تنگنا‌ها و وجود کانون‌های مقاومت، از رشد، تنوع و پویایی نسبتا چشمگیری برخوردار بوده است.
در یک دهه اخیر و پس از تغییرات گسترده‌ای که در صحنه فعالیت‌های سیاسی و مدنی در ایران رخ داده است به نظر می‌رسد تلاش برای بسط جامعه مدنی، قدرت یابی شهروندان، دفاع از آزادی انجمن‌ها و حقوق شهروندی، تلاش برای حفاظت از محیط زیست و توانا سازی محیط‌های سیاسی و اجتماعی از مهم‌ترین دغدغه‌ها و اهداف استراتژیک فعالان و اصحاب جامعه مدنی است.
از این رو جمعی از فعالان مدنی به منظور:
- ترویج و بسط اندیشه‌های مدنی، صلح، دموکراسی و جقوق بشر
- ظرفیت سازی سازمان‌ها، فعالان جامعه مدنی و مدافعان حقوق بشر
- ترویج و گسترش اخلاق مدنی و فرهنگ اقدام‌های داوطلبانه
- تسهیل در دسترسی، گردش و مبادله آزاد اطلاعات
- ایجاد فضایی مناسب برای تبادل نظر، گفتگو بین فعالان جامعه مدنی و دیگر گروههای اجتماعی...
اقدام به تاسیس موسسه عرصه سوم در عرصه جامعه مدنی ایرانی کرده‌اند. موسسه عرصه سوم که نام آن به نقش جامعه مدنی اشاره دارد، سازمانی غیر دولتی و غیر انتفاعی است که سال ۱۳۸۹ در آمستردام هلند تاسیس و به ثبت رسیده است.
عرصه سوم سازمانی غیر سیاسی و مستقل مدنی است که بر حقوق بشر، صلح و دموکراسی برسه معضل گرهی جامعه ایرانی تاکید دارد.
عرصه سوم ارتقاء دهنده حقوق همه احاد جامعه، گروه‌ها و نیروهای اجتماعی با هر نوع اعتقادی از هر جنس، قوم و تعلق سیاسی غیر خشونت‌آمیز است. از آنجا که برای گذار به یک جامعه دمکراتیک، بررسی موانع فرهنگی، اجتماعی و سیاسی اجرای اعلامیه جهانی حقوق بشر در آن جامعه اهمیت دارد، عرصه سوم در تحقق تلاش‌های جنبش حقوق مدنی - سیاسی در ایران و برای ظرفیت سازی و تامین نیازهای آتی و توسعه جامعه مدنی دموکراتیک و توسعه گرا، با رهبران و فعالان جامعه مدنی ایرانی همکاری می‌کند.
عرصه سوم همچنین سعی خواهد کرد در مسیر جهت دادن به نگرش روشنفکران، دانشگاهیان، روزنامه‌نگاران و بلاگر‌ها، فعالان مدنی - سیاسی و عموم مردم موارد زیر را در کانون فعالیت‌ها و برنامه‌های خود قرار دهد:
- تولید و ترویج ادبیات جامعه مدنی
- حقوق بشر
- صلح و دموکراسی
- ارتقای دانش تئوریک
- ظرفیت سازی سازمان‌ها و فعالان مدنی
- مبادله دانش، اطلاعات و انتقال تجربیات
و اطلاع رسانی شفاف