عرصه سوم: هوای تهران طی هفته گذشته با شروع فصل سرد و بروز پدیده وارونگی در وضعیت بحرانی قرارگرفته است. میزان آلودگی در طی این روزها به طوری بود که بر اساس گزارش‌های رسمی در ابتدا برای گروه‌های حساس ناسالم بوده و در روزهای 23، 24 و 25 آبان شاخص کیفی هوا به بیش از 150 رسید و در شرایط ناسالم برای همه افراد قرار گرفت. بر اساس پیش بینی اداره کل هواشناسی استان تهران به دلیل پایداری جوی، غلظت آلاینده ذرات معلق در هوای پایتخت برای روز چهارشنبه 26 افزایش نیز می‌یابد. پیش بینی‌ها حاکی از آن است که از بعدازظهر روز پنجشنبه به سبب خارج شدن هوا از حالت سکون کاهش آلودگی هوا پیش‌بینی می‌شود. در طی این روزها کمیته مواقع اضطرار آلودگی هوای پایتخت نیز در استانداری تهران تشکیل شد و مصوباتی مانند؛ تعطیلی مدارس ابتدایی و مهد کودک، عدم فروش طرح ترافیک و افزایش زمان اجرای این طرح از ساعت 17 به 19، توقف فعالیت معادن شن و ماسه آبرفتی غرب تهران را تا عادی شدن وضعیت هوا، برای به حداقل رساندن آثار سوء بحران موجود به تصویب رساند.
این در حالی است محمد رستگاری معاون نظارت و پایش محیط زیست استان تهران ضمن تکذیب اخبار موجود در شبکه‌های اجتماعی، مبتنی بر رسیدن شاخص‌ها به عدد ۱۸۰ که به معنای درجه هشدار شیمیایی است، می‌گوید: «شاخص آلودگی ۱۸۰ در واقع شرایط ناسالم برای همه افراد جامعه است اما، ما میزان آلودگی بسیار بیشتر از این شاخص را هم تجربه کرده‌ایم. در سال گذشته شاخص آلودگی ۲۵۰ به بالا را هم بر اثر گرد و غبار داشته‌ایم و این امر مشکلی خاصی برای شهروندان ایجاد نکرده است.» این ادعا در وضعیتی مطرح می‌شود که معاون مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط زیست از جان باختن سالانه پنج هزار نفر بر اثر آلودگی هوا خبر می‌دهد.
وضعیت بحرانی در پایتخت علیرغم تایید و تکذیب‌ها در حالی ادامه دارد که نهادهای مختلف مرتبط با این مسئله در حال فرافکنی مسئله و انداختن توپ در زمین یکدیگر هستند. در همین راستا اسماعیل نجار، رئیس سازمان مدیریت بحران کشور، در پاسخ به پرسشی درباره وضعیت بحرانی آلودگی هوای تهران، گفت: «کاهش آلاینده‌ها مشخصا وظیفه سازمان محیط زیست است.» از سوی دیگر محمد حسین بازگیر، رئیس محیط زیست شهر تهران نیز در تلاش برای تقسیم مسئولیت این بحران با اشاره به اینکه همه دستگاه‌ها در آلودگی تهران نقش دارند، گفت: «جایگاه پرسش کننده و پرسش شونده در کشور ما تغییر کرده است این در حالیست که همه دستگاه‌ها باید نسبت به انجام تکالیف خود ملزم و موظف باشند.»
یکی دیگر از نهادهای مسئول در این حوزه شهرداری تهران است و از این رو رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران از شهرداری خواست که در پروژه‌های شهری به بحث آلودگی هوا اولویت بدهد. محمد حقانی ضمن اشاره به اختلافات دولت و شهرداری بر سر هزینه اتوبوس و مترو، در تذکر پیش از دستور جلسه شورای شهر تهران گفت: «علیرغم این اختلافات، در پروژه‌های شهرداری باید ضرورت و اولویت را نیز در نظر گرفت.»
از سوی دیگر، بحران آلودکی هوای تهران به مجلس نیز رسید و نمایندگان در جریان نشست علنی روز سه شنبه، بیانیه‌ای خطاب به رییس‌جمهور درباره آلودگی هوا با امضای 35 نفر از نمایندگان قرائت کردند و معضل آلودگی هوای تهران و اکثر کلان‌شهرها در طی سالیان اخیر را ناشی از «عدم مدیریت صحیح و منطبق بر استانداردهای جهانی» دانستند که با «عزم و تدبیر صحیح » دولت می‌توان در «کوتاه مدت» با آن مقابله کرد. آنها در پایان از روحانی خواستند که « تصمیمات جدی» در این خصوص اتخاذ کند. همچنین در اظهارات جداگانه‌ای فاطمه حسینی نماینده اصلاح طلب تهران بابت آلودگی از مردم حوزه انتخابیه‌اش عذرخواهی کرد و الیاس حضرتی دیگر نماینده تهران هم هوای این شهر را «شرم آور»خواند.
گویی « بحران» نامیدن مسئله آلودگی هوا در تهران و تشکیل کمیته بحران، بجز کنترل موقت آن، این اثر را نیز دارد که آن را در حد مسئله‌ای موقت با راه‌حل‌های کوتاه مدت نگاه می‌دارد و به محض بهتر شدن اوضاع به هر دلیلی، تا بروز بحران بعدی همه بحث و پیشنهادات ارائه شده معلق می‌ماند و پیشنهادات موثرتر و بلندمدت‌تری مانند مدیریت منابع آلوده کننده هوا و کاشتن گیاهانی متناسب با اقلیم تهران مانند کاج و سرو، روی کاغذها باقی مانده و یا در بروکراسی اداراتی گیر می‌کند که ادعا می‌کنند مقصر نیستند اما تصمیم گیرنده چرا!
