عرصه سوم:در روزهای گذشته انتشار اخباری پیرامون مرگ دلخراش فرشید هکی، انتقال هاشم خواستار به بیمارستان روانی و صدور کیفرخواستی با عنوان فساد فی الارض برای فعالان محیط زیستی همه و همه نگرانی‌های بسیاری را در میان اعضای جامعه مدنی به وجود آورده است. کامران اشتری مدیر سازمان عرصه سوم در همین رابطه با ابراز نگرانی از روند سرکوب نیروهای مدنی در ایران می‌گوید: «فعالان جامعه مدنی از معتبرترین نیروهای هر جامعه‌ای به شمار می‌روند به گونه‌ای که وظیفه حمایت و حفاظت از زندگی آنها بر عهده حکومت‌هاست اما متاسفانه اخبار نگران کننده‌ای از ایران به گوش می‌رسد که نیازمند واکنش سریع جامعه مدنی است، ربایش هاشم خواستار و بازداشت او در یک بیمارستان روانی دقیقا مصداق «ترور روانی» یک فعال صنفی است.»
فرشید هکی و خبرگذاری تسنیم!
یک هفته از فاجعه وحشتناکی که منجر به مرگ مشکوک فرشید هکیفعال محیط زیست، حقوق‌دان و روزنامه نگار می‌گذرد و تا این لحظه هیچ اطلاع دقیقی از آنچه بر او گذشته منتشر نشده است.
در حالی که جسد سوخته دکتر فرشید هکی در صندلی عقب خودرو خود کشف شده بودخبرگزاری تسنیم وابسته به سپاه، در اولین واکنش در خبری به نقل از سازمان پزشکی قانونی مرگ او را خودسوزی نامید! خبری که خیلی زود از سوی پزشکی قانونی تکذیب شد. تسنیم در اقدام بعدی خود، سعی کرد فرشید هکی را فردی افسرده و با انگیزه قبلی برای خودکشی معرفی کند و حتی در این مسیر نقل قول‌هایی از خانواده او نیز منتشر کرد که آنها هم همگی ساخته و پرداخته ذهن کارمندان این خبرگزاری امنیتی بودند.
حالا یک هفته از مرگ مشکوک یک فعال سرشناس جامعه مدنی ایران گذشته، نه دادستانی، نه پزشکی قانونی و نه پلیس تهران هیچ کدام تا این لحظه نتوانسته‌اند اطلاعات کامل و قانع کننده‌ای در مورد چگونگی این حادثه ارائه کنند.
دادستان تهران در آخرین موضع گیری خود، فرشید هکی را فاقد هر گونه سابقه فعالیت محیط زیستی و همچنین وکالت معرفی کرده و می‌گوید هیچ اثری از ضرب و شتم و درگیری بر روی جسد مشاهده نشده است.
واقعیت هر چه باشد، نمی‌توان از بازی رسانه‌‌هایی همچون تسنیم چشم پوشی کرد. رسانه‌ای که هم به نقل از پزشکی قانونی خبر جعلی منتشر کرد و هم تلاش کرد تا فرشید هکی را انسانی کم اثر و ناشناس در حوزه خود معرفی کند.
از آدم ربایی تا بیمارستان روانی!
اول آبان و تنها چند روز پس از اعتصاب گسترده معلمان در سراسر کشور بود که خبر ناپدید شدن هاشم خواستار عضو کانون صنفی معلمان، نگرانی‌هایی را پیرامون سرنوشت این فعال صنفی ایجاد کرد تا این که همسر هاشم خواستار، خبر داد که این فعال حقوق صنفی معلمان را ابتدا ربوده و سپس تحت تدابیر امنیتی در یک بیمارستان اعصاب و روان بستری کرده‌اند. به گفته همسرش برخلاف ادعای دستگاه امنیتی او در سلامت کامل به سر می‌برد و هیچ گونه سابقه بیماری به جز فشار خون ندارد که آن هم نتیجه زندانی شدن در سال ۸۸ است.
به نظر می‌رسد دستگاه‌های امنیتی ایران دیگر قصد پرداخت هزینه‌ی بازداشت و محاکمه و دادگاه را ندارند، آنها نشان داده‌اند در راه حذف مخالفان خود از هیچ تلاشی کوتاهی نخواهند کرد.
هاشم خواستار فعال صنفی معلمان است که در سال‌های اخیر بارها طعم زندان را چشیده است.
سیدامامی و فساد فی الارض!
همه‌چیز از دستگیری جمعی از اعضای یک سمن محیط زیستی موسوم به حیات وحش میراث پارسیان شروع شد، جمعی از سرشناس ترین فعالان محیط زیستی ایران در بهمن ماه ۱۳۹۶ دستگیر شدند و اندکی بعد خبر رسید که کاووس سیدامامی مدیر این انجمن در سلول‌های انفرادی اطلاعات سپاه به زندگی خود پایان داده است! گرچه خبر خودکشی کاووس سیدامامی هیچ گاه مورد قبول افکار عمومی قرار نگرفت اما این پایان ماجرا نبود. حالا پای جمعی از فعالان کارآزموده محیط زیست ایران به یک سناریو امنیتی باز شده و یکی از مدیران آنها نیز به طرز مشکوکی جان باخته است! و این یعنی آغاز پرونده سازی علیه دیگر اعضای این سازمان.
کاووس سیدامامی مدیر میراث حیات وحش پارسیان در بهمن سال ۱۳۹۶ بازداشت شد مسئولان امنیتی پس از چند روز اعلام کردند که سیدامامی در زندان خودکشی کرده است.
حالا خبر رسیده که از میان هومن جوکار، سپیده کاشانی، نیلوفر بیانی، سام رجبی، طاهر قدیریان، امیرحسین خالقی و مراد طاهباز به درخواست مرجعی امنیتی و با تایید دادستان پنج نفر به افساد فی الارض متهم شده‌اند.
اتهامی که تعجب بسیاری از مراجع دولتی همچون عیسی کلانتری معاون رئیس جمهوریو رئیس سازمان محیط زیست را به همراه داشت.
محیط زیست یا خط قرمز جدید!
برای سال‌ها متمادی، محیط زیست عرصه حضور جوانانی بود که از یک سو دغدغه طبیعت ایران و آبادانی و آینده آب و خاک کشور را داشتند و از سویی از تغییرات بنیادین در حوزه‌های سیاسی ناامید بودند.
در زمانه‌ای که هرگونه فعالیت سیاسی، اجتماعی و مدنی از سوی حکومت جرم انگاشته می‌شد و افراد برای ساده‌ترین کنش‌ها سنگین ترین هزینه‌ها را می‌پرداختند، سمن‌های محیط زیستی بودند با «چراغ خاموش» تشکل سازی کنند و در حوزه‌های تخصصی خود، اقدامات عام‌المنفعه عمومی و ملی ارائه دهند.
صدها پروژه با هدف توانمند سازی جوامع محلی، افزایش آگاهی‌های عمومی در مناطق محروم، حفظ و گسترش زیست‌گاه‌‌های جانوری، مقابله با انواع آلودگی‌ها و … در ۲۰ سال گذشته باعث شده بود این سازمان‌ها و تشکل‌ها در حاشیه امن قرار گرفته و بر خلاف دیگر سازمان‌های سیاسی و مدنی و حتی صنفی از گزند نیروهای امنیتی در امان بمانند.
اما حالا، در یکی از بزنگاه‌های تاریخی کشور، در شرایطی که ناکارآمدی‌ها و فساد سیاسی و اقتصادی در داخل در کنار فشارهای خارجی به حد ویرانگر خود رسیده‌اند، در شرایطی که زنگ خطر برای تمام ساکنان فلات ایران به صدا درآمده و آمار از نابودی پرشتاب منابع آب و خاک خبر می‌دهد، جامعه محیط زیستی ایران به جای تقویت و حمایت همه جانبه مورد هجومی سهمگین و ویرانگر قرار گرفته است.
هنوز مشخص نیست میان سرنوشت کاووس سیدامامی و فعالان در بند محیط زیستی و فعالان محیط زیستی که در سانحه هوایی یاسوج کشته شدند و مرگ مشکوک فرشید هکی، اشتراکی جز علاقه به محیط زیست وجود داشته باشد اما تا روشن شدن ابعاد این ماجرا، این تئوری که حکومت قصد ارعاب فعالان مدنی را دارد کماکان پر رنگ است.
در چنین شرایطی و با توجه به ضعف مشهود دولت روحانی در حل و فصل پرونده‌های اینچنینی و فشار همه جانبه جریان‌های امنیتی بر اعضای جامعه مدنی، بیم آن می‌رود که در صورت انفعال انجمن‌ها، سازمان‌ها، فعالان و روزنامه نگاران به زودی می بایست شاهد صدور احکام سنگین قضایی در کنار آدم ربایی‌ها و خودسوزی‌ها و خودکشی‌ها باشیم.
فعالین محیط زیستی بازداشت شده چه کسانی هستند:
کاووس سید امامی، فعال محیط زیست واستاد دانشگاه امام صادق بود. او سال‌ها در حوزه محیط زیست فعالیت داشت و عضو هیات مدیره موسسه حیات وحش میراث پارسیان بود. حیات وحش پارسیان موسسه غیر دولتی است که در سال ۱۳۸۷ به ثبت رسید. این موسسه در حوزه‌های زیست‌شناختی و حفاظت از محیط زیست و جانوران فعالیت دارد. از جمله فعالیت‌های این موسسه تمرکز بر گونه‌های در معرض خطر مانند پلنگ آسیایی، یوزپلنگ ایرانی، خرس سیاه آسیایی و قوچ لارستان است.
مراد طاهباز نفر اول ایستاده از راست از مدیران موسسه میراث حیات وحش پارسیان
مراد طاهباز، عضو هیأت مدیره موسسه حیات وحش میراث پارسیان است. او در سال ۱۳۹۲ با موافقت معصومه ابتکار، رئیس وقت سازمان محیط زیست به عنوان یکی از شرکای پروژه حفاظت از یوز اعلام شد.
هومن جوکار سال‌ها در حوزه محیط زیست و حفاظت از یوزپلنگ فعالیت کرده و به عنوان خزانه‌دار و مدیر پروژه یوز آسیایی در حیات وحش میراث پارسیان فعالیت داشت.
از سمت راست امیر حسین خالقی، هومن جوکار، طاهر قدیریان، سپیده کاشانی، سام رجبی، نیلوفر بیانی
سپیده کاشانی در موسسه حیات وحش پارسیان به عنوان کارشناس و مدرس دوره‌های آموزشی فعالیت می‌کرد او همسر هومن جوکار است و از زمان بازداشت خانواده‌اش اطلاعی از شرایط او ندارد.
نیلوفر بیانی، از کارشناسان فعال در موسسه حیات وحش پارسیان است.
سام رجبی، فعال محیط زیست و از همکاران سابق موسسه حیات وحش پارسیان است که مدت‌هاست دیگر با این سازمان همکاری نداشته است.
طاهر قدیریان، از دیگر فعالان بازداشت شده محیط زیست و از جمله کارشناسان موسسه میراث پارسیان است.
امیرحسین خالقی نیز از جمله فعالان محیط زیست و کارشناسان موسسه میراث پارسیان است که از بهمن ماه گذشته در بازداشت به سر می‌برد.
