سونامی خشونت علیه زنان در کشور
عرصه سوم- روشنک آستارکی: «کنار خیابان در حال گفت‌وگو با یکی از دوستانم بودم که ناگهان متوجه شدم زن جوانی در حال دویدن و فرار از دست مرد جوانی است که آن مرد نیز با چاقویی در دستش در تعقیب وی است. در مدت زمان کوتاهی که زن جوان از خیابان عبور کرد و دوباره برای فرار از دست آن مرد میخواست عرض خیابان را بدود، در بین خودرو‌ها تعادلش را از دست داده و مرد جوان نیز با چاقویی که در دست داشت تعدادی ضربه بسیار شدید از پشت به بدن آن زن زد و بلافاصله از محل متواری شد. مردمی که در صحنه بودند بسیار تلاش کردند که با نگه داشتن محل جراحت جلوی خونریزی را بگیرند، اما تعداد ضربات چاقو به قدری شدید و زیاد بود که خون بسیار زیادی کف خیابان را پر کرده بود».
جملات بالا بخشی از یک داستان نیست بلکه گفته‌های شاهدان از حادثه دلخراشی است که در شهر گرگان روز سه شنبه ۱۸ آذر رخ داد. فائرهٔ ۱۹ ساله قربانی این حادثه پس از انتقال به بیمارستان بر اثر شدت جراحات جان سپرد. قاتل پویا ۲۳ ساله، همسر سابق فائزه بود که چند ماه پیش از هم طلاق گرفته بودند.
زنان قربانیان ردیف اول
آنچه از بررسی اخبار حوادث در ایران در می‌یابیم افزایش خشونت در فضای عمومی جامعه ایران است. هرچند این خشونت‌ها شامل حال مردان نیز می‌شود اما شدت خشونت‌های اعمال شده و انگیزه‌های آن علیه زنان بیشتر است و در واقع زنان قربانیان ردیف اول خشونت در ایران هستند. به دلیل گستردگی انواع خشونت در ایران، هیچ آمار دقیقی از میزان خشونت نسبت به زنان وجود ندارد. با این حال هر از چند‌گاه آمار و تحقیقاتی در ایران منتشر می‌شود. ازجمله به گزارش روزنامه اعتماد میزان خشونت خانگی در تهران، ۱۸/۹ درصد جسمی و ۵۲/۴ درصد روانی است. همچنین در سطح کشور، در هر ۹ ثانیه یک مورد خشونت اتفاق می‌افتد.
شمار درگیری‌ها و نزاع‌های خیابانی نیز نمونه دیگری از خشونت در ایران است که سالانه جان صد‌ها نفر را می‌گیرد. سازمان پزشکی قانونی ایران اعلام کرده که در فروردین و اردیبهشت سال جاری، بیش از ۱۰۴ هزار نفر به دلیل صدمات ناشی از نزاع به مراکز پزشکی قانونی مراجعه کرده‌اند. سازمان پزشکی قانونی این آمار را در مقایسه با مدت مشابه سال پیش دارای ۰. ۴ درصد افزایش اعلام کرده است. شمار مراجعان نزاع فروردین و اردیبهشت سال گذشته ۱۰۳هزار و ۷۶۷ نفر بوده است.
بروز خشونت لجام گسیخته و ایجاد ناامنی اجتماعی تا آنجا شدت پیدا کرده است که حسن قاضی‌زاده هاشمی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در یادداشتی با عنوان «برای خشونت در جامعه چاره‌ای کنیم» که روز شنبه ۱۵ آذر در روزنامه اطلاعات منتشر شد نسبت به رواج خشونت در ایران
خشونت‌های امر به معروفی
خبر قتل زن جوان توسط همسر سابقش در گرگان تنها یکی از حوادث خشونت بار علیه زنان است که روزانه در شهرهای مختلف کشور رخ می‌دهد. حوادثی که شاید یکی از دلخراش‌ترین آن‌ها در ماه‌های گذشته اسید پاشی‌های زنجیره‌ای در اصفهان بود. اسیدپاشی‌هایی که با رسانه‌ای شدن آن در مهرماه گذشه مقامات مسؤل مجبور به واکنش نسبت به آن شدند. در نهایت سرتیپ حسین اشتری، جانشین فرمانده پلیس ایران، چهار مورد اسیدپاشی به زنان اصفهانی را تایید کرد. قربانیان این حادثه از ناحیه صورت، دست، سینه و چشم آسیب های جدی دیده و در مرحله درمان به سر می برند. نکته قابل توجه در حادثه اسیدپاشی‌های اصفهان ناتوانی نیروی انتظامی و امنیتی در پیدا کردن عامل یا عاملین این جنایت بوده است. حسین ذوالفقاری شنبه هفته جاری در حاشیه نشست خبری خود در وزارت کشور درباره آخرین وضعیت پرونده اسیدپاشی اصفهان، اظهار کرد: ما کسانی که مشکل روانی داشته، در معرض طلاق بوده‌اند یا حتی موتورسواران مشکی‌پوش را مورد بررسی قرار داده‌ایم. اکنون ما ۱۹۱ هزار نفر را مورد بررسی قرار داده و به تعداد ۱۰۰ هزار نفری از مظنونان رسیده‌ایم. این اظهارات در حالی بیان شده است که با توجه به وجود دوربین‌های مدار بسته در نزدیکی محل حادثه‌ها پیدا نکردن مجرمین کمی دور از ذهن به نظر می‌رسد.
گفتنی است با توجه به اظهارات امام جمعه اصفهان چندی پیش از وقوع اسیدپاشی‌ها، بسیاری از مردم معتقد بودند این اقدام از سوی فرد یا افرادی به منظور مبارزه با بدحجابی و ایجاد رعب و وحشت در جامعه صورت گرفته است. سید یوسف طباطبایی‌نژاد، امام جمعه اصفهان که چندی پیش از وقوع اسید پاشی‌های زنجیره‌ای در همایش حجاب و عاشورا گفته بود: مسئله حجاب دیگر از حد تذکر گذشته است و برای مقابله با بدحجابی باید چوب‌‌تر را بالا برد و از نیروی قهریه استفاده کرد. برخورد با قاطعیت و قوه قهریه احتیاج قانون است و برای رعایت مجموعه قوانین الهی که در غیر این صورت برخورد جدی با این مسئله شود. فلسفه قیام عاشورا امر به معروف و نهی از منکر و خروج انسان‌ها از بی‌تفاوتی است.
هر چند پس از وقوع اسیدپاشی‌ها سعی شد انگیزه مبارزه با بدحجابی در این حوادث رد شود اما پس از گذشت چند هفته در شهر جهرم جوانی بسیجی به نام محمد بهشتی فر و عضو پایگاه بسیج «قطب‌آباد» شهر جهرم با انگیزه مبارزه با بدحجابی با وارد کردن ضربات چاقو به باسن شش زن سعی داشت امر به معروف را انجام دهد که توسط پلیس شناسایی و بازداشت شد. وی در اعترافات خود گفته بود از یک روحانی شنیده است که خون بدحجاب مباح است. انتشار خبر چاقو کشی یک بسیجی در جهرم به هدف مبارزه با بدحجابی، در کنار عدم بازداشت یا معرفی عاملین این اسیدپاشی ها از سوی مسؤلین احتمال وجود انگیزه مبارزه با بدحجابی یا انجام امر به معروف را افزایش داده است.
خ مثل خشونت
خشونت علیه زنان می‌تواند به شکل‌های بسیاری همچون خشونت جسمی، جنسی، روانی و اقتصادی انجام شود. این اشکال از خشونت به یکدیگر مرتبط هستند و می‌توانند بر زندگی زنان از پیش از تولد تا دوران پیری تاثیر بگذارد. زنانی که قربانی خشونت می‌شوند در سلامتیشان دچار مشکلاتی می‌شوند و تواناییشان برای مشارکت در زندگی عمومی و جمعی کاسته می‌شود. خشونت علیه زنان به خانواده و جامعه آسیب وارد می‌کند و موجب می‌شود خشونت‌های دیگر در جامعه شایع شود.
آمارهای جهانی معتقدند خشونت علیه زنان به یک فرهنگ، منطقه، کشور یا گروه خاصی از زنان محدود نمی‌شود و در تبعیض‌های مستمر و مداوم علیه آنان ریشه دارد. بررسی‌ها حاکی از آن است بیش از ۷۰ درصد زنان در دوران زندگیشان نوعی از خشونت را تجربه می‌کنند.
شایع‌ترین نوع خشونت که زنان جهان تجربه می‌کنند خشونت جسمی است. همچنین سازمان جهانی بهداشت (WHO) در بررسی انجام گرفته در ۱۱ کشور جهان دریافت زنانی که در معرض خشونت جنسی از طرف کسانی قرار می‌گیرند که با آنان ارتباط داشته‌اند از شش درصد در ژاپن تا ۵۹ درصد در اتیوپی متغیر است.
نتایج چندین مطالعه جهانی هم نشان می‌دهد نیمی از زنانی که به دلیل قتل جان خود را از دست می‌دهند توسط همسران فعلی یا سابقشان کشته می‌شوند. طبق بررسی سازمان جهانی بهداشت در استرالیا، کانادا، اسرائیل، آفریقای جنوبی و آمریکا ۴۰ تا ۷۰ درصد از قربانیان زن توسط همسر یا نامزدشان کشته می‌شوند. در کلمبیا نیز هر شش روز یک زن به دست نامزد فعلی یا سابقش به قتل می‌رسد.
همچنین سازمان بهداشت جهانی در اولین مطالعه جهانی خود درباره خشونت علیه زنان نتیجه گرفته است که در هر ۱۸ ثانیه یک زن مورد حمله یا بدرفتاری قرار می‌گیرد. حتی باردار بودن، زنان را از خشونت مردان مصون نمی‌دارد.
