عرصه سوم- روشنک آستارکی: فهیمه فرهمندپور، مشاور وزیر کشور در امور زنان و خانواده هفته گذشته در گفتگو با ایلنا ضمن بیان اینکه کمبودهای بسیاری در زمینه ورزش بانوان در استان‌های مختلف کشور وجود دارد، تاکید کرد هرچند سرانه محیط‌های ورزشی در کشور برای کل افراد جامعه بسیار کم است اما از همین مقدار کم نیز سهم زنان کمتر است.
کمبود فضا و امکانات ورزشی برای زنان که بیش از نیمی از جامعه ایران را تشکیل داده‌اند مشکلی است که بار‌ها و بار‌ها از سوی برخی مسولین اعلام شده اما هیچگاه اقدام سازنده‌ای در برطرف کردن این مشکل صورت نگرفته است. در همین زمینه شیرین آزادی، نایب رئیس هیئت والیبال استان ایلام معتقد است نقطه مشترک ورزش بانوان، کمبود فضای ورزشی است و اگر هم ساعاتی از روز سالن‌های موجود در اختیار بانوان قرار گرفته است، ساعت‌هایی مرده به حساب می‌آیند که عملا امکان ورزش وجود ندارد.
تبعیض میان مردان و بانوان
کمبود فضاهای ورزشی مناسب برای زنان و در برخی موارد نیز هزینه‌های بالای اماکن ورزشی، بخصوص در شهرستان‌ها، شرایط را به گونه‌ای پیش برده است که زنانی هم که تمایل به ورزش کردن دارند، ناگزیر سرازیر پارک‌ها و یا اماکن ورزشی با حداقل امکانات شده‌اند.
کمبود امکانات و سهم کمتر زنان از بودجه ورزش کشور در واقع نشان‌دهنده سهم بیشتر مردان از این امکانات و بودجه است. به نوعی می‌توان ارزیابی کرد که نگاه جنستی و تبعیض میان زنان و مردان در حوزه ورزش هم وجود دارد.
گفتنی است بانوان ورزشکار نیز از تفاوت آشکار میان ورزش مردان و بانوان در کشور ابراز نارضایتی می‌کنند. آنها می‌گویند هنوز فرهنگ جامعه به شکلی است که به ورزش بانوان نگاه جنسیتی می‌شود.
در همین زمینه پیش‌تر رباب شهریان، معاون وزیر ورزش و جوانان در امور زنان و خانواده نیز اعلام کرده بود ۲۱ سال ورزش بانوان و آقایان از یکدیگر جدا بود، اما در طول این سال‌ها که زنان مدیر بودند از ۱۰۰% بودجه بخش ورزشی کمتر از ۹% به آنها اختصاص یافته بود. از سوی دیگر شهریان معتقد است جایگاه بانوان در تصمیم‌گیری‌های ورزشی بسیار کمرنگ است؛ به‌طوری‌که از میان ۵۰ فدراسیونی که در کشور وجود دارد، تنها رئیس یک فدراسیون زن است، اما ما باید بدانیم که ایجاد فرصت‌های یکسان در بحث مدیریت و شایسته‌سالاری اهمیت بسیاری دارد.
ورزش بانوان، دو دهه در سایه
پس از انقلاب ۵۷ تا مدت‌ها زنان فقط در دو رشته شطرنج و تیراندازی اجازه شرکت در رقابت‌های جهانی و آسیایی را داشتند و سایر رشته‌ها مهجور مانده بود تا اینکه در مسابقه‌های آسیایی ۲۰۰۲ بوسان، پروانه تاجی در رشته تکواندو خوش درخشید و مدال برنز را برای ورزش بانوان به ارمغان آورد. بعد از آن بود که ورزش بانوان در کشور با تغییر نگرش‌هایی از سوی برخی مسولان مواجه و بانوان ورزشکار نیز مدال‌آوری در المپیک را رویای محال قلمداد نکرده و فصل جدیدی در ورزش بانوان آغاز شد.
در این میان با توجه به شرایط جامعه و حساسیت‌های دینی، مدت‌ها طول کشید تا ورزش بانوان هم بتواند در کنار ورزش آقایان حرفی برای گفتن داشته باشد. به ویژه مشکل پوشش بانوان ورزشکار موجب شده است نه تنها زنان ایرانی نتوانند در مسابقات بین‌المللی برخی رشته‌ها همچون شنا و ژیمناستیک حضور پیدا کنند (به استثنا مسابقات زنان کشورهای اسلامی)، بلکه همچنان مخالفت‌های بسیاری با حضور بانوان ایرانی در رشته‌هایی که لباس محجبه ویژه ایشان از سوی فدراسیون‌های بین‌المللی ورزشی تائید شده است، صورت گیرد.
هزینه‌های بانوان ورزشکار
یکی از خبرساز‌ترین واکنش‌هایی که در مورد پوشش ورزشکاران زن از سوی مسوولین رخ داد جلسه‌ای بود که پس از المپیک، مرضیه اکبرآبادی، معاون پیشین ورزش بانوان در وزارت ورزشبا بازیکنان تیم ملی قایقرانی بانوان برگزار کرد که به جلسه بازجویی از ورزشکاران معروف شد. اکبرآبادی در این جلسه سولماز عباسی، ملی پوش تیم قایقرانی را بازخواست کرد که چرا زمان تمرین کاور لباست را در شلوارت کرده بودی. هر چند سولماز عباسی توضیح داده بود «صندلی ما در قایق روی ریل حرکت می‌کند و اگر من کاورم را داخل شلوار نگذارم، کاورم زیر صندلی می‌رود و باید در طول مسیر بایستم و دوباره کاور را از زیر صندلی بیرون بکشم.» اما معاون ورزش بانوان در وزارت ورزش گفته بود «تشخیص این مساله با شما نیست»!
پوشش بانوان ورزشکار موجب شده نه تنها نتوانند در مسابقات بین‌المللی برخی رشته‌ها حضور پیدا کنند، بلکه مخالفت‌هایی با حضور آنها در رشته‌هایی که لباس محجبه‌شان از سوی فدراسیون‌های بین‌المللی ورزشی تائید شده است، صورت می‌گیرد
البته هزینه‌ای که بانوان ملی‌پوش ایرانی برای مشکل پوشش می‌پردازند به گزند مسولین و سختی‌های ورزش با لباس و مقنعه و کلاه نیست، بلکه گاهی همین پوشش نیز از سوی رقبا مورد سوء استفاده قرار می‌گیرد. به عنوان نمونه تیم کاتای بانوان ایران مهر ماه سال گذشته و در سومین دوره بازی‌های همبستگی کشورهای اسلامی در حالیکه با چند پیروزی پیاپی خود را برای دیدار فینال آماده می‌کرد، به دلیل اعتراض مصر از حضور در فینال محروم شد و بازنده اعلام شد. علت این تصمیم اعتراض مصری‌ها بود که چرا ایرانی‌های بین کلاه و یقه خود از پارچه استفاده کرده بودند.
در پایان گفتنی است به طور کلی از مشاهده تاریخ ورزش زنان می‌توان دریافت که ورزش بانوان، همچون بسیاری دیگر از امور ایشان، به شرایط اجتماعی و فرهنگی وابسته بوده است و هر جا و هرگاه به زنان میدان وسیع‌تری برای فعالیت اجتماعی داده شده، ورزش زنان نیز پیشرفت کرده است.
