برت تاکن رئیس سازمان عرصه سوم در نامه‌ای که به مناسبت چهارمین سال فعالیت این سازمان منتشر شده گفته است ایران می‌تواند شگفتی ساز باشد.
وی در مقدمه‌ای که برای چهارمین گزارش سالانه عرصه سوم نوشته اشاره کرده است.”یکسال پیش نوشتم ایران می‌تواند شگفتی‌ساز باشد. هنوز هم به صحت این نوشته اطمینان دارم و مطمئنم بسیاری از شما نیز آن موافقید.”
به گفته آقای تاکن، دری که به روی جامعه مدنی بسته شده بود، با شکافی که پس از پیروزی غیر قابل پیش بینی حسن روحانی در دور اول انتخابات روی داد، بار دیگر گشوده شد. انتخاب او امید بسیاری را افزایش داد، فضای تنفس مردم ایران را باز و پیوستگی جامعه ایران را به جامعه جهانی طنین انداز کرد.
رئیس سازمان عرصه سوم می‌نویسد:”جامعه مدنی اکنون برای بازتر این فضا فشار می‌آورد. مردم ایران روزانه برای بهتر شدن جامعه خویش تلاش می‌کنند. آنان صدای خود را علیه تخریب محیط زیست، حجاب اجباری و فقر بلندتر می‌کنند. آنان برای اطمینان از دستیابی مردم نیازمند به دارو تلاش می‌کنند. آنان برای عدالت و حقوق و مطالبات خویش مبارزه می‌کنند.
و دولت منتخب آنان به سرعت برای تدوین سندی برای حقوق شهروندان دست به کار شد.
از سوی دیگر، اعدام‌های سریع و نقض حقوق اقلیت‌ها به منظور بی اثر ساختن تلاش‌های دولت نیز ادامه یافت و البته با مخالفت و اعتراض سازمان ملل متحد و اتحادیه اروپا روبرو شد. بدون شک فعالیت گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر ایران هرگز به میزان تلاش‌های امروز در جامعه ایران اهمیت نداشته است. کاری گزارشگر سازمان ملل صورت می دهد حمایت از فعالان مدنی است که آزادی خود را در چالش با تخلفات و آسیب‌های جامعه به مخاطره می‌اندازند. اما بدون تلاش‌های داخلی، جامعه بین المللی اقدام ناچیزی می‌تواند صورت دهد.
سال 2013 سال پرکاری برای عرصه سوم بود. سالی توام با همکاری، مشارکت و کاوش. در این سال ما 18 فعال و کارشناس را دور هم جمع کردیم تا درباره جامعه مدنی در ایران بحث کنیم و یک راهبرد را برای برداشتن گامی به جلو برای اثرگذارتر شدن عرصه سوم تعیین کنیم. ما زمان قابل ملاحظه‌ای را صرف کردیم تا جامعه ایران را رصد و نقاط قوت و ضعف آن را شناسایی کرده و فرصت‌ها برای گفت و گو با بازیگران و سازمان های جامعه مدنی در داخل و خارج ایران را بیازمائیم.
در سال 2014 و 2015، ما می‌خواهیم تا از شما بشنویم، شما که مخاطب ما هستید. با ما گفت و گو کنید و به ما بگویید به چه کمک هایی نیاز دارید و ما چگونه می‌توانیم بهتر عمل کنیم. ما می‌شنویم.”
عرصه سوم همچنین در گزارش سالانه خویش ضمن برشمردن رویدادهای مهم جامعه مدنی ایران در سال 2013، فعالیت‌ها و همچنین هزینه‌های مالی صرف شده این سازمان را گزارش کرده است
این گزارش ابتدا به توقف اجرای سیاست کنترل جمعیت اشاره کرده و به سیاست جدید افزایش جمعیت در ایران پرداخته است .
در بخشی از این گزارش می‌خوانید: “جامعه مدنی در سال 2013 سالی پر از حادثه و مخاطره بود. جامعه‌ای که آمار جوانان با سوادش از 56.45 درصد در سال 1976 به 98.66 در سال 2008 رسیده است. این آمار یکی از علائم موفقیت ایران در برنامه کنترل جمعیت بود. اما در سال 2013، این برنامه تغییر کرد و جای خود را به سیاست افزایش جمعیت داد. برنامه های پیشگیری از بارداری در مراکز بهداشت متوقف شد و خانواده‌ها به داشتن فرزندان بیشتر تشویق شدند.
مشکلات زیست محیطی نیز از دیگر چالش‌های سال 2013 بود. خشک شدن دریاچه ارومیه که از سال 2010 با اعتراض فعالان و طرفداران محیط زیست روبرو شده بود، واکنش سازمان ملل را نیز به دنبال داشت. در سال 2013، سازمان ملل در گزارشی که توسط “گری لویس” تهیه شد نوشت:” اتفاقی که برای این دریاچه روی داده است نمونه‌ای است از آن چه چگونه زیستگاه در هر جای زمین می تواند به دست ما انسان‌ها نابود شود.”
آلودگی هوا نیز از دیگر معضلات سال 2013 بود. به طوری که سه شهر اهواز، سنندج کرمانشاه در لیست 10 شهر آلوده جهان قرار داشتند. فقط در یک روز، 3000 تن از مردم اهواز بخاطر مشکلات تنفسی به بیمارستان مراجعه کردند.
انتخابات ریاست جمهوری از دیگر وقایع مهم سال 2013 بود. در این انتخابات 684 تن از جمله 30 زن نامزد انتخابات شدند اما تنها صلاحیت 8 تن تایید شد.
دو زلزله نسبتا شدید در جنوب و جنوب شرق ایران تلفات مالی و جانی هر چند محدود به دنبال داشت. در واکنش به این حوادث، برخی از ایرانیان خارج از کشور از طریق موسسات امداد رسان برای کمک به آسیب دیدگان به ایران سفر و کوشیدند تا موانع کمک رسانی ناشی از تحریم ها را با کمک های مالی خود را پوشش دهند. واکنش‌ها و فشارها باعث شد تا آمریکا نیز برخی تحریم ها را برای تسهیل در امر کمک رسانی تعلیق کند.
در سال 2013، 665 تن در ایران اعدام شدند اما مقامات رسمی تنها 334 اعدام را اعلام کردند.
عملکرد عرصه سوم در سال 2013
عرصه سوم نیز به دنبال این سال پر رویداد برای جامعه مدنی ، سال پرکاری را پشت سر گذاشت. آمار بازدیدکنندگان از تارنمای عرصه سوم در سال 2013، در مقایسه با سال 2012، 125 درصد افزایش داشت. 62000 بار از صفحات عرصه سوم بازدید شد که 41000 هزار بازدید کننده انحصاری داشت.
موضوعاتی چون مسائل زندانیان سیاسی،موضوعات حقوق بشری، فعالیت سازمان‌های مردم نهاد، کمپین‌ها،انتخابات ریاست جمهوری، مسائل زنان،بیانیه‌ها و نامه‌های مدافعان حقوق بشر و همچنین سازمان‌ها و فعالان مدنی،حقوق کودکان، جنبش کارگری و حقوق مربوط به اقلیت‌های قومی و مذهبی، تحریم‌های اقتصادی و نهایتا حقوق شهروندی از موضوعات برجسته‌ای بودند که در تارنمای عرصه سوم به آنها پرداخته شد.
همچنین چهار وئدویوی آموزشی در موضوعات مختلف حقوق بشری و فعالیت‌های مدنی و کمپینی با زیر نویس فارسی در این تارنما به نمایش گذاشته شد.
انتخابات از جمله فعالیت‌های عرصه سوم بود. تهیه 13مقاله پژوهشی در خصوص انتخابات ریاست جمهوری از زاویه‌های مختلف از جمله نقش زنان اقلیت‌ها و نقش نظامیان در انتخابات،سابقه تقلب و جرائم انتخاباتی در ایران در قالب یک پرونده انتخاباتی از جمله فعالیت‌های عرصه سوم در این راستا به شمار می‌رود.
راه اندازی بانک اطلاعاتی سازمان‌های مردم نهاد از دیگر فعالیت‌های مهم عرصه سوم در سال 2013 بود. در این سال، 100 سازمان مردم نهاد در داخل و خارج از ایران با طبقه‌بندی‌هایی چون زنان، کودکان، محیط زیست، فرهنگ و هنر، بیماران میراث فرهنگی مورد ارزیابی قرار گرفت و مشخصات آنان در پایگاه اطلاعاتی ثبت شد.
کمپین دسترسی دیگر فعالیتی بود که با ابتکار عرصه سوم با مشارکت شرکایی چون کمپین بین‌المللی حقوق بشر برای ایران و همچنین اتحاد برای ایران راه‌اندازی شد.
این کمپین کوشید تا با جمع آوری امضا فعالان مدنی و حقوق بشر در سراسر جهان برای طوماری خطاب به مقامات اروپایی، راهی برای حل مشکل پرداخت پول خرید کالاهای ضروری از جمله دارو باز کند.
برگزاری کارگاه آموزشی آشنایی با نهادهای حقوق بشر اروپایی با مشارکت 14 فعال حقوق بشر از دیگر فعالیت‌هایی بود که از سوی عرصه سوم در این سال صورت گرفت.
تارنمای فارسی عرصه سوم همچنین در این سال مقدمات تدوین یک راهنما برای نویسندگان خود آغاز کرد.
