(اول فروردین ۱۳۹۰) عرصه سوم: در شب ۲۴ اسفند ۱۳۸۹ در زندان قزل حصار، زندانبانان با تعدادی از زندانیان درگیر شدند. به گفته نهادهای حقوق بشری این درگیری در پی اعتراض تعدادی از زندانیان به وضعیت خود و نیز اعتراضشان نسبت به احتمال اجرای چندین حکم اعدام در این زندان آغاز شد. منابع غیر رسمی از کشته شدن ۱۴ تن از زندانیان در جریان درگیری در زندان قزل حصار خبر داده اند. برخی گزارش ها حاکیست که زندانبانان از گلوله های جنگی برای مقابله با زندانیان استفاده کرده اند.
سازمان زندان ها و اقدامات تامینی در این ارتباط مدعی شده که «تعدادی از زندانيان شرور و قاچاقچيان مواد مخدر که حکم اعدام آنها صادر شده است در يکی از بخش‌های زندان قزل حصار قصد داشتند با انجام خرابکاری در زندان مبادرت به فرار نمايند که با حضور مقتدرانه عوامل مسئول و همکاری ساير زندانيان که مخالف اقدام آنها بودند در اجرای نقشه خويش ناکام ماندند.»
این سازمان در ادامه تاکید کرده که تحقیقات قضایی مرتبط با این درگیری آغاز شده است.
قطعا مسئولیت محافظت از جان زندانیان و نیز اتفاقاتی که در زندان قزل حصار افتاده بر عهده مسئولان زندان قزل حصار، و سازمان زندان ها و اقدامات تامینی است. این سازمان بجای این که مسئولیت فاجعه ای را که در زندان قزل حصار اتفاق افتاده به عهده بگیرد و عاملان کشتار زندانیان را شناسایی و به دستگاه قضایی معرفی کند، نه تنها آن ها را تبرئه می کند بلکه فراتر رفته و با تاکید بر «قاطعانه بودن اقدام ماموران زندان» کشتار زندانیان را تایید می کند.
در حالی که سازمان زندان ها و اقدامات تنبیهی، پیشاپیش عاملان به قتل رساندن زندانیان را تبرئه و حتی تشویق می کند، مشخص نیست تحقیقاتی که آن ها مدعی شده اند، با چه هدفی و توسط چه نهاد های مستقلی انجام خواهد شد.
کشته شدن این تعداد زندانی به هیچ عنوان اتفاق ساده ای نیست بلکه زنگ خطری است که هشدار می دهد که جان سایر زندانیانی که در حال حاضر دوره محکومیت شان را در زندان های ایران سپری می کنند، در خطر است. بروز این فاجعه، بیانگر این است که مسئولان سازمان زندان ها و اقدامات تامینی، به مهمترین وظیفه خود که محافظت از جان زندانیان و تضمین حق حیات آن ها است، پایبند نیستند و از خود سلب مسئولیت می کنند.
از سوی دیگر، اتفاقی که در زندان قزل حصار افتاد، بیانگر این واقعیت است که وجود نهادهای مستقلی که مدافع حقوق زندانیان هستند چقدر حیاتی و مهم است و در خلا چنین نهادهایی، زندانیان هیچ گونه حامی وپشتیبانی ندارند که از حقوق اساسی آنها به عنوان زندانی دفاع کند.
برخوردهای امنیتی با نهادهایی همچون انجمن دفاع از حقوق زندانیان که حامی حقوق زندانیان بوده و به تعطیلی کشاندن آن و بازداشت و محکوم کردن عمادالدین باقی؛ رئیس این انجمن بیش از پیش زندانیان را آسیب پذیرتر و بی پناه ترکرده است. بطوری که در غیاب نظارت چنین نهادهایی، وضعیت زندان های کشور روز به روز، وخیم تر شده و حقوق زندانیان کماکان نقض می شود. .
عرصه سوم، با یادآوری اینکه زندانیان فارغ از هر جرمی که مرتکب شده اند یا اتهامی که بر آن ها وارد شده است، باید از تمامی حقوق یک زندانی و در صدر آن ها حق حیات وتامین امنیت جانی برخوردار باشند، کشته شدن تعدادی از زندانیان توسط زندانبانان قزل حصار را محکوم می کند و ازدستگاه قضایی جمهوری اسلامی درخواست می کند تا توسط یک تیمی از محققان و وکلای مستقل، عاملان و آمران کشتار زندانیان را شناسایی کند و آن ها را مورد محاکمه عادلانه قرار دهد.
عرصه سوم همچنین از مسئولان جمهوری اسلامی درخواست می کند که از این فرصت استفاده کرده و تمامی محدودیت های اعمال شده علیه نهادهای مدافع حقوق زندانیان نظیر انجمن دفاع از حقوق زندانیان و کانون مدافعان حقوق بشر را لغو کنند واجازه دهد که این نهادها امور مربوط به تحقیق و محاکمه عاملان و آمران کشتار در زندان قزل حصار را به دست بگیرند. بدین ترتیب جامعه به مستقل و عادلانه بودن این محاکمه باورخواهد آورد.
عرصه سوم همچنین از کانون وکلای دادگستری به عنوان یکی از قدیمی ترین نهادهای مدنی ایران درخواست می کند تا در قبال چنین فجایعی به شکلی جدی و قاطعانه موضع بگیرد.
