عرصه سوم-محمدرضا سرداری: جنبش دانشجویی پس از آغاز دوره ریاست جمهوری حسن روحانی و تغییرات در سیاستهای وزارت علوم دستخوش تحولات تازه ای شده است. بازگشت برخی از مدرسان و فعالان دانشجویی محروم از تدریس و تحصیل و همچنین خوش بینی به بازگشایی بیشتر فضا برای فعالیت سازمانهای دانشجویی از جمله این امیدواری ها است.
در آستانه 16 آذر روز دانشجو و برای تحلیل بیشتر این جنبش پس یک دوره فطرت طولانی در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد، با مصطفی خسروی فعال مدنی و اعضای پیشین سازمان دانش آموختگان ادوار تحکیم وحدت برای آگاهی از آخرین وضعیت جنبش دانشجویی گفت و گویی انجام داده ایم.
آقای خسروی، جنبش دانشجویی پس از روی کار آمدن دولت روحانی در چه وضعیتی قرار دارد؟
پاسخ به این سوال کمی دشوار است چرا که در سال های اخیر جنبش دانشجویی به عنوان یک جریان شناخته شده و شناسنامه دار چندان فرصت ظهور و بروز در محیط دانشگاه را نداشت و آنچه که بعضا از جریان های دانشجویی شاهد بودیم بیشتر رفتاری واکنشی بود که به دلایل امنیتی این کنش ها اکثر آنی و ضربتی انجام می شد، از همین روی با گذشت سه چهار ماه از آغاز دولت یازدهم فرصت کافی برای ارزیابی وضعیت این جنبش در دولت جدید نیست. اما در یک نگاه کلی می توان گفت امید به دانشگاه بازگشته و مجموعه فعالین دانشجویی سال تحصیلی جدید را با نگاهی متفاوت نسبت به گذشته آغاز کرده اند و امیدوارند با تغییرات تدریجی که در وزارت خانه و همچنین دانشگاه ها در حال وقوع است، بتوانند در سطح دانشگاه ها متشکل تر از گذشته حاضر شوند.
در حال حاضر محوریت این جنبش در دست چه گروههایی است؟
در ۸ سال اخیر شاهد تلاش گسترده ای از سوی نیروهای وابسته به دولت های نهم و دهم برای ساخت و تقویت جریان های وابسته دانشجویی در دانشگاه ها بودیم به طور مثال به رسمیت شناختن گروه جعلی «طیف شیراز دفتر تحکیم وحدت » و حذف نیروهای اصلی دفتر تحکیم از دانشگاه ها، یکی از این دخالت های حکومت در فعالیت های دانشجویی بود. آنچه مسلم است امروز در دانشگاه ها گروه هایی حضور دارند که به واسطه حمایت های دولت قبل، توانسته اند در ساخت قانونی دانشگاه ریشه بدوانند اما در واقع نه تشکل داشتن و نه دسترسی به حمایت های دولتی، نمی تواند باعث اقبال دانشجویان به این گروه ها شود.
آیا این جنبش از سوی جامعه مدنی هدایت می شود یا رگه هایی همچنان در حکومت دارد؟
واقعیت این است که دهه ۸۰ برای جریان های دانشجویی سرآغاز فصل نویی از فعالیت های دانشجویی بود، در این سالها، آنچه رخ داد خروج جنبش دانشجویی از معادلات سیاسی و ورود به فضای کنشگری مدنی بود. به گونه ای که این روزها جنبش دانشجویی بر خلاف دهه ۷۰ که همیشه نامش در کنار احزاب سیاسی قرار داشت حالا کاملا هم تراز جنبش اجتماعی و مدنی قرار گرفته و نگاهش به جامعه بیشتر معطوف به دیدبانی جامعه مدنی است.
چه مطالباتی از سوی جنبش دانشجویی از دولت روحانی مطرح شده بود؟
به طور مشخص مطالبات جنبش دانشجویی از دولت جدید را می توان به دو دسته تقسیم کرد. دسته اول مطالبات مربوط به عرصه دانشگاه است که مهمترین آنها عبارتند از : – لغو هر گونه تبعیض جنسیتی و مذهبی در دانشگاه ها – آزادی تمامی دانشجویان زندانی – بازگشت کلیه اساتید و دانشجویانی که به علل سیاسی و عقیدتی از حضور در دانشگاه ها منع شده اند – احیای انجمنهای اسلامی دانشجویی و انجمنهای دانشجویی دیگر بر اساس رای و نظر عموم دانشجویان – حذف سهمیه بندیهای غیر علمی از کنکور – اجرای اصل۱۵ قانون اساسی در آزادی اقوام، زبانها و فرهنگهای بومی ومحلی ایران برای تشکلها و نشریههای دانشجویی – استقلال دانشگاهیان در انتخاب روسای دانشگاهها – حمایت های مادی و معنوی از پایان نامههای دانشجویی – پرهیز از تحمیل پوشش و نوع خاص حجاب در دانشگاه ها – احیای کلیه رشته های علوم انسانی که در سال های اخیر از نظام آموزشی کشور حذف شده اند اما دسته دوم مطالبات جنبش دانشجویی معطوف به جامعه و خواست های مدنی و سیاسی است که شاید مهمترین آنها امروز – رفع حصر از رهبران جنبش سبز – آزادی زندانیان سیاسی و عقیدتی – رفع فضای امنیتی در حوزه مطبوعات و رسانه ها و … است
وضعیت دانشجویان ستاره دار به کجا انجامید؟ آیا دانشجویان محروم از تحصیل و استادان محروم از تدریس به جایگاه خویش باز گشته اند؟
زمانی که جعفر توفیقی سرپرستی این وزارت خانه را برعهده داشت، اقدامات قابل توجهی در جهت بازگشت دانشجویان و اساتید محذوف به دانشگاه ها آغاز شد اما به مرور و با افزایش فشارها در مجلس و دیگر نهاد ها به نظر می رسد سرعت حل مشکلات کندتر از گذشت شده است. آنچه که مشخص است گر چه عده ای توانستند به دانشگاه بازگردند اما کماکان تعداد زیادی از محرومان از تحصیل و اساتید اخراجی پشت درب های دانشگاه ها منتظر پاسخ اند و پیگیری ها و رفت و آمده ها کماکان به این وزارتخانه ادامه دارد …
