آئين نامه چگونگي تشكيل، حدود وظايف، اختيارات و چگونگي عملكرد انجمنهاي اسلامي كارگري مصوب پنجم اردي بهشت ماه 1380 هيأت وزيران
اشاره- هيأت وزيران در جلسه مورخ 5/2/1380 بنا به پيشنهاد شماره 64914 مورخ 19/10/1374 وزارت كار و امور اجتماعي و به استناد تبصره (2) ماده (130) قانون كار جمهوري اسلامي ايران- مصوب 1369 آئين نامه چگونگي تشكيل، حدود وظايف، اختيارات و چگونگي عملكرد انجمنهاي اسلامي كارگري را به شرح زير تصويب نمود:
فصل اول- اهداف، وظايف و اختيارات انجمنهاي اسلامي كارگري
ماده 1- به منظور تبليغ و گسترش فرهنگ اسلامي و دفاع از دستاوردهاي انقلاب اسلامي، كارگران شاغل در واحدهاي توليدي، صنعتي كشاورزي، صنفي و خدماتي مشمول قانون كار كه بيش از پنجاه نفر شاغل داشته باشند، ميتوانند انجمن اسلامي كارگري- كه از اين به بعد انجمن ناميده ميشود- تشكيل دهند.
تبصره 2- در هر واحد يك انجمن تشكيل ميشود و چنانچه واحدي از لحاظ استقرار جغرافيايي داراي كارگاههاي متعدد در سطح يك يا چند شهرستان باشد، انجمن بنا به تشخيص هيأت نظارت استان ميتواند در كارگاههاي ياد شده دفتر تشكيل دهد.
ماده 2- حدود وظايف و اختيارات انجمن به شرح زير است:
1- همكاري در برپايي نماز جماعت و تعظيم شعائر مذهبي، تشكيل جلسات وعظ، خطابه و سخنراني به مناسبتهاي گوناگون.
2- تشويق كارگران به حضور در صحنههاي عبادي و دفاع از دستاوردهاي انقلاب اسلامي.
3- تشكيل كلاسهاي عقيدتي و فرهنگي و تشويق كارگران به شركت در آنها.
4- تشكيل كتابخانه يا مركز مطالعاتي و توزيع كتب و نشريات بين كارگران واحد.
5- نشر جزوه مقاله و نشريه در زمينههاي مذهبي با رعايت ضوابط ابلاغي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي.
6- كمك به تشكيل اردوها و گردهماهيهاي مربوط در چهارچوب وظايف و اختيارات و شركت در آنها.
7- تشويق كارگران در جهت تقويت روحيه استقلال، خودكفايي، ابداع ابتكار، اختراع.
8- تلاش براي ارتقاي روابط برادرانه و اسلامي بين كارگران واحد.
9- تشويق كارگران به همكاري با سازمانهاي مسئول در صورت وقوع حوادث غير مترقبه مانند سيل، زلزله و آتش سوزي.
10- اهتمام در ايجاد زمينههاي لازم جهت مشاركت هر چه بيشتر كارگران واحد در امور مختلف فرهنگي، اجتماعي نظير ارائه خدمات به نيازمندان و آسيب ديدگان.
11- رسيدگي به خانوادههاي محترم كارگران ايثارگر.
12- تلاش در جهت غني كردن اوقات فراغت كارگران وخانودههاي آنها.
13- همكاري در شناسايي و تقويت استعدادها در بين كارگران و خانوادههاي آنان و فراهم آوردن زمينههاي رشد و شكوفايي آنان.
تبصره- فعاليتهاي انجمن بايد در كليه موارد به ترتيبي برنامه ريزي شود تا ضمن هماهنگي با مديريت واحد مانع اجراي برنامهها و فعاليت واحد نشود.
فصل دوم- شرايط و چگونگي تأسيس
ماده 3- انجمن بنا به پيشنهاد هيأت مؤسس كه حداقل مركب از پنج نفر از افراد داراي شرايط موضوع ماده (10) اين آئين نامه باشند، تشكيل ميشود.
ماده 4- هيأت مؤسس موظف است، قبل از هر اقدامي به دبيرخانه هيأت نظارت استان مربوط مراجعه و مجوز تشكيل انجمن در واحد مربوط را دريافت كند.
هيأتهاي نظارت استان در صورت احراز صلاحيت هيأت مؤسس، اجازه شروع فعاليت براي تشكيل انجمن را صادر ميكنند.
تبصره- انجمنهاي اسلامي كه قبلا” تشكيل شدهاند بايد ظرف شش ماه با مراجعه به هيأت نظارت استان وضعيت خود را با اين آئين نامه تطبيق دهند. در غير اين صورت و پس از پايان مدت مذكور فعاليت آنها متوقف ميشود.
ماده 5- وظايف هيأت مؤسس بشرح زير است:
1- تهيه آگهي تشكيل انجمن و نصب آن در تابلوي اعلانات يا مكانهاي مناسب كه مشتمل بر موارد زير باشد:
الف- اعلام شرايط عضويت در انجمن با رعايت ماده (6) اين آئين نامه.
ب اعلام ثبت نام داوطلبان عضويت در اركان انجمن.
2- تسليم يك نسخه از فهرست اسامي متقاضيان عضويت در انجمن و ساير مدارك لازم به دبيرخانه هيأت نظارت استان و دريافت رسيد.
3- دعوت اولين مجمع عمومي با حضور نماينده هيأت نظارت استان براي انتخاب اعضاي شوراي مركزي وناظر انجمن.
تبصره- هيأت نظارت استان با تقاضاي تأسيسي موافقت خواهد نمود كه حداقل سه برابر افراد واجد صلاحيت عوضيت در شوراي مركزي، متقاضي عضويت در شوراي انجمن و تصدي مسئوليت ناظر باشند.
ماده 6- هر كارگر مسلماني كه عامل به فرايض ديني و مذهبي باشد، حق عضويت در انجمن واحد مربوط را دارد و اعضاي هيأت مؤسس موظف به ثبت نام كارگران متقاضي عضويت در انجمن هستند0
تبصره- در صورتي كه درخواست عضويت (كارگران متقاضي عضويت در انجمن) توسط هيأت مؤسس يا شوراي مركزي مورد پذيرش قرار نگيرد تصميم گيري نهايي بر عهده هيأت نظارت موضوع ماده (17) اين آئين خواهد بود.
فصل سوم- اركان و تشكيلات
ماده 8- انجمن اسلامي كارگري داراي اركان زير است:
1- مجمع عمومي
2- شوراي مركزي
3- ناظر
ماده 9- حدود وظايف و اختيارات اركان انجمن بشرح زير است و اساسنامه نمونه انجمنها در چهارچوب مفاد اين آئين نامه توسط هيأت موضوع ماده (16) تنظيم و به استانها ابلاغ ميشود.
الف: وظايف واختيارت مجامع عمومي:
1- تعيين خط مشي وتصويب برنامه سالانه انجمن باتوجه به پيشنهاد ارائه شده توسط شوراي مركزي
2- بررسي وتصميم گيري در مورد گزارش شوراي مركزي در مورد عملكرد شورا
3- تصويب آئين نامه مربوط به قبول هدايا و ساير آئين نامههاي مورد نياز انجمن
4- بررسي و تصويب بودجه و ترازنامه سالانه انجمن يا پينشهاد شوراي مركزي
4- بررسي و تصويب بودجه و ترازنامه سالانه انجمن با پيشنهاد شوراي مركزي
5- تعيين ميزان حق عضويت سالانه اعضا
6- تنظيم تغييرات اساسنامه در چهارچوب اساسنامه نمونه
7- بررسي و اتخاذ تصميم نسبت به ساير اموري كه طبق مقررات در صلاحيت مجامع عمومي انجمن است
ب- وظايف و اختيارات شوراي مركزي:
1- تنظيم برنامههاي سالانه و پيشنهاد خط مشي انجمن جهت تصويب مجمع عمومي
2- ارائه گزارش عملكرد شوراي مركزي به مجمع عمومي
3- تهيه و تنظيم آئين نامههاي موضوع بند (3) قسمت (الف ) جهت تصويب مجمع عمومي
4- تهيه و تنظيم صورتهاي مالي و ترازنامه و بودجه سالانه انجمن و همچنين برآورد ميزان حق عضويت سالانه اعضا جهت تصويب مجمع عمومي
5- اجراي مصوبات مجمع عمومي و فعاليت در جهت تحقق اهداف و وظايف و اختيارات انجمن
6- انتخاب دبير شورا براي انجام وظايف اجرايي و اداري و همچنين انجام نمايندگي شورا در مراجع قانوني
پ- وظايف و اختيارات ناظر:
انجام امور نظارت و حسابرسي و بررسي عملكرد شوراي مركزي انجمن به عهده ناظر است. ناظر مجاز است در جلسات شوراي مركزي شركت نموده و با مراجعه به اسناد و مدارك و بررسي فعاليت انجمن گزارش مستدل خود را نسبت به امور ياد شده حداكثر 15 روز قبل از جلسه مجمع عمومي تسليم مجمع مزبور نمايد.
ماده 10- شرايط عضويت در شوراي مركزي انجمن:
الف- داشتن التزام عملي به اسلام، اصل ولايت فقيه و قانوني اساسي
ب- سابقه حضور و فعاليت در صحنههاي مختلف انقلاب اسلامي
پ- داشتن حسن شهرت[1] و تدبير لازم جهت پيشبرد امور انجمن
ت- داشتن حداقل يكسال سابقه كار در واحد ذي ربط
تبصره- تأييد صلاحيت داوطلبان عضويت در شوراي مركزي و ناظر انجمن از اختيارات هيأت نظارت استان است.
ث- نداشتن سابقه محكوميت سياسي و اجتماعي كه موجب محروميت از حقوق اجتماعي شود.
ماده 11- اعضاي شوراي مركزي و ناظر انجمن براي مدت چهار سال انتخاب مي شوند و تعداد آنان با توجه به تعداد كاركنان واحد مربوط بشرح زير تعيين ميشود.
– تا (500) نفر (3) عضو اصلي و (2) عضو علي البدل
– از (501) تا (2000) نفر (5) عضو اصلي و (3) عضو علي البدل
– از (2001) تا (7000) نفر (7) عضو اصلي و (4) عضو علي البدل
– از ( 7001) نفر به بالا (9) عضو اصلي و (5) عضو علي البدل
ماده 12- انتخابات شوراي مركزي و ناظر بر عهده مجمع عمومي عادي به طور فوق العاده است كه حداكثر يك ماه قبل از انقضاي مدت فعاليت شوراي مركزي قبلي صورت ميگيرد.
تبصره- تا تعيين شوراي مركزي و ناظر جديد، شوراي مركزي و ناظر قبلي حداكثر ميتوانند تا (6) ماه به كار خود ادامه دهند.
ماده 13- در صورت استعفا، فوت يا بركناري اعضاي شوراي مركزي انجمن و ناظر، چنانچه با جانشيني اعضاي علي البدل كه به ترتيب آرا صورت ميگيرد اكثريت لازم حاصل نشود، انتخاب مجدد برگزار ميشود.
تبصره- در صورتي كه هر يك از اعضاي شوراي مركزي به تشخيص و اعلام هيأت نظارت استان، شرايط عضويت موضوع ماده (10) اين آئين نامه را از دست بدهند، از عضويت در شوراي مركزي و تصدي مسئوليت نظارت بركنار ميشوند.
ماده 14- اعضاي شوراي مركزي و ناظر پس از انتخاب در چهارچوب اين آئين نامه اعتبار نامه خود را از هيأت نظارت استان دريافت ميكنند.
ماده 15- ساعاتي كه اعضاي شوراي مركزي در زمان كار موظف خود در واحد مربوط به انجام وظايف مربوط به انجمن مشغول هستند، جزو ساعات كار آنها محسوب ميشود. ميزان اين ساعات با هماهنگي مديريت واحد توسط هيأت نظارت استان تعيين ميشود كه به هر حال از (25) ساعت در ماه بيشتر نخواهد بود.
فصل چهارم- هيأت نظارت استان و هيأت عالي نظارت
ماده 16- به منظور ايجاب هماهنگي بين هيأتهاي نظارت استانها و سياستگذاري لازم براي انجمنهاي اسلامي كارگري موضوع اين آئين نامه همچنين پاسخگويي به استعلامهاي هيأتهاي نظارت استان، هيأت مركزي نظارت به رياست وزارت كار و امور اجتماعي و عضويت وزارتخانههاي كشور، صنايع و معادن، سازمان تبليغات اسلامي و نماينده كانون عالي انجمنهاي اسلامي كل كشور تشكيل ميشود.
تبصره- اجراي وظايف موضوع، بندهاي (ب،پ وت) ماده (18) اين آئين نامه در مورد ساير واحدهاي ملي بنا به پيشنهاد وزير يا بالاترين مقام اجرايي دستگاههاي مستقل و هيأت عالي مركزي و تأييد شواري عالي كار مشخص ميشوند.
ماده 17- به منظور نظارت بر فعاليت انجمنهاي اسلامي استان، هيأت نظارت استان به رياست معاون سياسي استاندار و عضويت مديران كل كار و امور اجتماعي، سازمان صنايع و معادن استان، رئيس سازمان تبلغيات اسلامي استان و دبيركانون هماهنگي انجمنهاي اسلامي استان به انتخاب آنها) تشكيل ميشود.
ماده 18- وظايف هيأت نظارت استان بشرح زير ميباشد:
الف- نظارت بر فعاليت انجمنهاي اسلامي استان، با رعايت سياستهاي كلي هيأت مركزي نظارت و مفاد اين آئين نامه.
ب- تأييد صلاحيت و تطبيق شرايط هيأت مؤسس با ماده (3) اين آيين نامه و صدور اجازه شروع به فعاليت آنان.
پ- تأييد صلاحيت و تطبيق شرايط هيأت مؤسس با ماده (3) اين آين نامه و صدور اجازه شروع به فعاليت آنان.
ت- صدور اعتبار نامه اعضاي شوراي مركزي وناظر انجمن.
ث- تعيين ساعات مجاز براي فعاليت اعضاي شوراي مركزي و ناظر انجمن.
ج- اعلام نظر در خصوص تشكيل مجامع انجمنهاي اسلامي كارگري با رعايت تبصره (1) ماده (5) اين آيين نامه.
چ- پاسخگويي به استعلامهاي مربوط به فعاليتهاي اسلامي كارگري.
ح- رسيدگي به تخلفات اعضاي شوراي مركزي و انجمنهاي اسلامي كارگري.
خ- انجام ساير اموري كه به موجب اين آئين نامه برعهده هيأت نظارت استان گذاشته شده است.
ماده 19- نظارت بر چگونگي فعاليت انجمنهاي اسلامي و رسيدگي به تخلفات آنها بر عهده هيأت نظارت همان استان است. هيأت نظارت استان در صورت ضوررت ميتواند نسبت به توقف فعاليت انجمن اتخاذ تصميم نمايد و بايد مراتب را براي اتخاذ تصميم نهايي به هيأت مركزي گزارش كند.
ماده 20- كارفرمايان واحد ضمن همكاري با انجمنهاي اسلامي كارگري در جهت تحقق وظايف انجمن و تأمين تسهيلات و امكانات براي فعاليت آن اقدامات لازم را معمول خواهند داشت.
ماده 21- انجمنهاي اسلامي كارگري موظف به ثبت و نگهداري اسناد و مدارك و صورت جلسات و دفاتر مربوط ميباشند.
فصل پنجم- تشكيل كانون انجمنهاي اسلامي
ماه 22- انجمنهاي اسلامي ميتوانند به منظور انسجام و هماهنگي بيشتر در انجام وظايف و شيوههاي تبليغي در اجراي تبصره (1) ماده (130) قانون كار،[2] نسبت به تأسيس كانون هماهنگي انجمنهاي اسلامي در استان و همچنين كانون عالي هماهنگي انجمنهاي اسلامي در كل كشور كه به ترتيب در اين آئين نامه (كانون استان ) و (كانون عالي) ناميده ميشود، اقدام نمايند.
ماده 23- در صورتي كه بيش از نيمي از انجمنهاي هر استان، مشروط به آنكه تعداد آنها كمتر از (10) انجمن نباشد متقاضي تشكيل كانون استان باشند ميتوانند با هماهنگي هيأت نظارت استان مبادرت به تشكيل كانون استان نمايند.
ماده 24- شوراهاي مركزي انجمنها از بين اعضاي خود پنج نفر را به عنوان هيأت مؤسس كانون استان انتخاب و به هيأت نظارت استان معرفي مينمايند.
ماده 25- وظايف هيأت مؤسس كانون استان عبارت است از:
الف- تهيه اساسنامه كانون استان جهت تصويب هيأت عالي نظارت موضوع ماده (16) اين آئين نامه.
ب- ثبت نام از اعضاي داوطلب عضويت در اركان كانون استان.
پ- برگزاري مجمع و انتخابات هيأت مديره و بازرس كانون استان با هماهنگي هيأت نظارت استان.
ت- ثبت و نگهداري اسناد و مدارك مالي و صورت جلسات و دفاتر مربوط.
تبصره- در هر استان فقط يك كانون استان تشكيل ميشود.
ماده 26- نماينده شوراي مركزي انجمن شهرستانها ميتوانند به عضويت مجمع كانون استان در آيند.
ماده 27- در صورتي كه در بيش از نيمي از استانهاي كشور، كانون تشكيل شده باشد، كانونهاي مزبور ميتوانند نسبت به تشكيل كانون عالي اقدام نمايند.
ماده 28- كانونهاي استان جهت اقدامات لازم براي تشكيل كانون عالي، پنج نفر را از ميان اعضاي كانونهاي استان به عنوان هيأت مؤسس كانون عالي انتخاب و به هيأت عالي نظارت معرفي خواهند نمود.
ماده 29- وظايف هيأت مؤسس كانون عالي عبارت است از:
الف- تهيه و تنظيم اساسنامه كانون عالي با نظارت و تأييد هيأت عالي نظارت
ب- نام نويسي از اعضاي داوطلب عضويت در اركان كانون عالي
پ- برگزاري مجمع عمومي و انتخاب هيأت مديره و بازرس كانون عالي با هماهنگي هيأت عالي نظارت
ت- ثبت و نگهداري اسناد و مدارك مالي و صورت جلسات و دفاتر مربوط
تبصره- در سراسر كشور فقط يك كانون عالي هماهنگي انجمنهاي اسلامي تشكيل ميشود كه وظايف محوله را به عهده مي گيرد.
ماده 30- نمايندههاي كانون استان ميتوانند به عضويت مجمع كانون عالي در آيند.
ماده 31- اركان و تشكيلات كانون استان و كانون عالي عبارتند از:
الف- مجمع عمومي
ب- هيأت مديره
پ- بازرس
ماده 32- هيأت مديره و بازرس كانون استان و كانون عالي پس از انتخابات در چهارچوب اين آئين نامه اعتبارنامه خود را از هيأت نظارت استان و هيأت عالي نظارت دريافت ميكنند.
ماده 33- كليه موارد پيش بيني شده براي انجمن در اين آئين نامه، در مورد كانون استان و كانون عالي قابل اجرا ميباشد.
[1] بنگ. به پاورقي شماره 45
[2] بنگ. همين مجموعه ص 70
