عرصه سوم– اگرچه تظاهرات مردم و بازاریان در اعتراض به تغییر شدید بهای ارز خارجی درروز چهارشنبه 12 مهرماه درتهران برای بسیاری از تحلیل گران مسائل ایران قابل پیش‌بینی بود، با این همه خودجوشی و گستردگی آن همه را غافلگیر کرد. مردم با شعار: “سوریه را رها کن، فکری به حال ما کن، مرگ بر دیکتاتور، احمدی حیا کن، سیاستو رها کن ، نترسید نترسید، ما همه با هم هستیم” درخیابان های تهران به راه افتادند. اما بر طبق روال معمول تظاهرات مسالمت آمیز مردم با مقابله نیروهای امنیتی مواجه و بنابرگزارش هرانا 150 نفر از شهروندان معترض دستگیر شده اند. بدون شک ادامه وضعیت وخیم اقتصادی ناشی از تحریم های بین المللی در روزهای آینده هم تداوم و گسترش اعتراضات مردم را در پی خواهد داشت. درشرایطی که مقامات جمهوری اسلامی فاقد یک برنامه منسجم و اصولی برای برون رفت از بحران ارزی و پایان دادن به تحریم ها هستند. و افزایش مدام قیمت ارز خارجی، بی‌ارزش شدن پول ملی، کاهش شدید قدرت خرید مردم، تورم و طولانی‌تر شدن لشکر کارگران بیکار و اخراجی تنها بخشی از معضلات لاینحل در حوزه اقتصادی در جمهوری اسلامی اند. معضلاتی که با ادامه کاهش تولید، رکود صنعتی، سواستفاده های مالی و اختلاس های کلان، و فقر شدید اقشار آسیب‌پذیر جامعه را عملاً به سوی انفجار و فروپاشی می برد.
خبر تعطیل شدن بازار و تظاهرات چند هزارنفری مردم در چهارشنبه این هفته در صدر خبرهای رسانه‌های ایرانی و بین‌المللی بود. پخش وسیع ویدئوی های متعدد از اعتراضات مردمی درتهران درشبکه های اجتماعی و خبررسانی درشرایطی انجام گرفت که دولت با تشدید مقابله پارازیتی مانع از دسترسی مردم به شبکه‌های خبری جهانی شد. برطبق آخرین گزارش ها امروز هم بازار تهران تعطیل است.
سایت خبری کلمه در گزارش مفصل خود از وقایع دیروز می نویسد:
“راهپیمایی اعتراضی امروز که به گفته بازاریان در سه دهه اخیر بی سابقه بود و در نهایت با سرکوب پلیس رو به رو شد و به خشونت انجامید، از دقایقی قبل از ساعت ۱۱ صبح از محوطه مقابل بازار طلافروشان آغاز شد. صدها نفر از کسبه و بازاریان اصناف مختلف که مغازه های خود را بسته بودند،در این نقطه تجمع کردند و با سر دادن شعار از دیگر بازاریان نیز خواستند که به آنها بپیوندند.
اصناف فعال در بازار طلا و پارچه، در دو سال اخیر چند بار تجربه تجمع و یک بار هم تجربه راهپیمایی را در اعتراض به مالیات بر ارزش افزوده، داشته اند. اما این بار وضعیت فرق می کرد. هم اتحادی عجیب و کم سابقه بین بازاریان ناراضی از شرایط اقتصادی به وجود آمده بود و هم سخنان عصبانی کننده و بی پروای او در مصاحبه مطبوعاتی دیروز و سیاست های خارجی و داخلی مجموعه حاکمیت، نارضایتی و آمادگی برای اعتراض را به شدت بالا برده بود.
برخی معتقدند که تحریکاتی هدایت شده نیز ممکن است در این میان وجود داشته باشد؛ هرچند چنین چیزی بر فرض وجود هم مشهود نبود؛ شعارها سمت و سویی کاملا ضد دولتی داشت و در مواردی به سیاست های کلان نظام در مسائل خارجی (سوریه و هسته ای) و همچنین شعار علیه شخص رهبری نیز کشیده شد.
به گزارش خبرنگار کلمه، بخشی از جمعیتی در حدود ساعت ۱۱ در مقابل بازار تهران شکل گرفته بود، به سمت ابتدای خیابان ناصرخسرو حرکت کرد و مسیر خود را به سمت میدان امام خمینی (توپخانه) ادامه داد. با شروع راهپیمایی معترضان، در طول مسیر علاوه بر اصناف مختلف بازار و فروشندگان، مردم نیز به جمعیت پیوستند؛ به طوری که وقتی جمعیت به مقابل مدرسه دارالفنون رسید، شاهدان عینی تعداد حاضران را بالغ بر ۲۰ هزار نفر برآورد کردند.
اعتراض به سیاست های اقتصادی دولت و شخص احمدی نژاد، وجه مشترک شعارهای راهپیمایان بود که در مواردی به شعار علیه انرژی هسته ای، انتقاد از حمایت حاکمیت از سوریه، شعار علیه رهبری و … نیز کشیده می شد. جمعیت که در طول مسیر به طور مستمر در حال بزرگ شدن بود، راهپیمایی را در مسیر میدان امام خمینی و خیابان فردوسی ادامه داد و معترضان در تمام طول مسیر در حال شعار دادن بودند.
همزمان، از محوطه سبزه میدان، چهارراه گلوبندک و میدان ۱۵ خرداد نیز گزارش می رسید که گروه های دیگری از بازاریان کرکره ها را پایین کشیده اند و پلیس هم با وجود حضور در محل نتوانسته مردم را از این منطقه پراکنده کند. در برخی پاساژها نیز درهای اصلی بسته شده و فروشندگان و مردم در داخل مغازه ها و پاساژ گرفتار شده بودند. رفته رفته بخشهایی از این جمعیت نیز در مسیر ناصر خسرو و فردوسی به راه افتادند تا به راهپیمایی هزاران معترضی که حالا در خیابان فردوسی بودند، بپیوندند.
فعالان قدیمی بازار، اعتراض امروز را بی سابقه ترین مورد تعطیلی بازار تهران پس از انقلاب ارزیابی می کنند که صنف های مختلف فعال در بازار از جمله صنف پارچه و قماش، طلا و جواهرات، پوشاک، خشکبار، لوازم خانگی و … در آن شرکت داشته اند. انمعترض در حالی حرکت خود را از بازار به سمت ناصرخسرو ادامه دادند که در این محدوده جمعیت هزاران نفری آنها تمامی عرض و بخش قابل توجهی از طول خیابان ناصرخسرو را اشغال کرده بود؛ افراد موتورسوار در جلوی جمعیت حرکت می کردند و جمعیت در ادامه، با رسیدن به میدان توپخانه، باعث توقف حرکت خودروها شدند و بخش اعظمی از میدان را اشغال کردند.
از جمله شعارهایی که در تجمعات امروز سر داده شده، می توان به شعارهای «الله اکبر»، «مرگ بر سوریه»، «مرگ بر دیکتاتور»، «نصر من الله و فتح قریب/ مرگ بر این دولت مردم فریب»، «محمود خائن آواره گردی…»، «انرژی هسته ای نمی خوایم نمی خوایم»، «محمود حیاکن، سیاستو رها کن»، «سوریه رو رها کن، فکری به حال ما کن»، «نترسید نترسید ما همه با هم هستیم»، «احمدی به هوش باش، ما مردمیم نه اوباش»، « دولت بی کفایت نمی خوایم نمی خوایم» و… اشاره کرد.
بر اساس این گزارش، حرکت راهپیمایان در ادامه به سمت چهارراه استانبول و میدان فردوسی ادامه یافت. با رسیدن مقابل بانک صادرات، جمعیت علیه مسئولان این بانک شعار دادند، آنها را “نزول خور” خطاب کردند و خواستار بسته شدن بانک ها شدند. دقایقی بعد، تمام شعب بانک های مختلف در این مسیر بسته شده بود.
همزمان با این حرکت اعتراضی، محمد کریمی اصفهانی دبیرکل جامعه اصناف و بازار تهران با ایسنا مصاحبه کرد و به تکذیب تعطیلی بازار پرداخت. اما چیزی نگذشت که خود او مجبور شد خبر “تعطیلی بازار تهران” را در گفت و گوهای بعدی تایید کند. او ادعا کرد این تعطیلی پس از آن صورت گرفته که “پیامک های ناشناسی به بازاریان ارسال شده است” و مدعی شد که “یک عده عناصر ناشناس از بیرون از بازار درپی برهم زدن اوضاع بازار هستند.” اظهاراتی مشابه اظهارنظرهای برخی مسئولان دیگر که درصددند بحران ارز را به خارج از مرزها مرتبط کنند.
کریمی اصفهانی در ادامه ادعای خود در مورد تعطیلی بازار تهران این را هم اضافه کرده که “بازاریان برای حفظ امنیت بازار و اینکه اوضاع به هم نریزد ناچار شدند امروز مغازه های خود را ببندند.” وی البته توضیح نداد که در این صورت، چرا آنها از همان ابتدا علیه سیاستهای دولت و حاکمیت و سوء مدیریت های موجود شعار می دادند.
گزارش خبرنگار کلمه حاکی است که در نهایت با رسیدن جمعیت معترض به خیابان کوشک، اولین گروه از گارد ویژه و نیروهای امنیتی برای متفرق کردن جمعیت از سمت میدان فردوسی وارد خیابان فردوسی شدند و چیزی نگذشت که مجبور شدند به شلیک گاز اشک آور متوسل شوند تا راهپیمایان را متفرق کنند، و در مقابل معترضان نیز به آتش زدن سطل آشغال ها و ایجاد دود برای خنثی کردن گاز اشک آور پرداختند.
مشاهدات افراد حاضر در صحنه حاکی است که آنها در برخورد با راهپیمایان و حتی مردم حاضر در صحنه از هیچ خشونتی فروگذار نکردند، به طوری که کار در موارد متعددی به درگیری معترضان با پلیس کشیده شد و افراد زیادی نیز دستگیر شدند. دهها ون پلیس و تعداد زیادی نیروی لباس شخصی که از سوی نیروهای دارای لباس فرم سپاه هدایت می شدند نیز به گارد ضد شورش نیروی انتظامی پیوستند و موبایل های مردم نیز که از این صحنه ها فیلم می گرفتند، به طور گسترده توقیف شد.
با این حال، سرهنگ خلیل هلالی رئیس پلیس اماکن نیروی انتظامی در مصاحبه ای با اظهارنظر در خصوص حوادث رخ داده در بازار تهران و تعطیلی آن، از این موضوع اظهار بی اطلاعی کرده و گفته است: همیشه جمعیت شناوری در بازار حضور دارند. حضور چند نفر و تماشای اوضاع دلیل بر تجمع و تعطیلی نیست و خبری تاکنون در خصوص تعطیلی بازار نداشته ایم.
وی در عین حال به تهدید بازاریان پرداخت و گفت: بر اساس قانون هر واحد صنفی بر اساس نظر اتحادیه می تواند تا ۱۵ روز بسته باشد اما اگر فردی به منظور اخلال در نظام اقتصادی یک روز نیز مغازه خود را تعطیل کند مرتکب جرم شده و مرجع قضایی در صورت تشخیص اخلالگری با این افراد برخورد می کند.
رئیس پلیس اماکن نیروی انتظامی این خط و نشان را هم کشیده که پلیس نیز بر اساس قانون و پس از صدور حکم قضایی واحد صنفی متخلف را پلمپ می کند.
این در حالی است که دبیرکل تشکل محافظه کار اصناف و بازار ادعا کرده بود این بازاریان نبوده اند که مغازه ها را تعطیل کرده اند، بلکه افراد “اخلال گر” بوده اند. بدین ترتیب مشخص نیست پلیس چرا بازاریان را تهدید کرده است.
بر اساس گزارش خبرنگار کلمه، در پی راهپیمایی اعتراضی بازاریان و تعطیلی بازار از ظهر امروز، صرافی های سطح شهر نیز به خصوص در محدوده اطراف بازار، خیابان جمهوری و خیابان فردوسی به طور کامل کرکره ها را پایین کشیده و خرید و فروش را تعطیل کرده اند.
همچنین در خیابان های سعدی، جمهوری، فردوسی و منوچهری نیز درگیری های گسترده ای بین پلیس و معترضان گزارش شده و حضور پلیس و تجمع معترضان منجر به ایجاد ترافیک شدید در خیابان های اطراف و محدوده های مرکزی شهر شده است.
همچنین شاهدان عینی گفته اند که به دنبال برخورد خشونت آمیز نیروهای امنیتی و پلیس با راهپیمایی اعتراضی امروز، پمپ بنزین های ابتدای وصال در خیابان انقلاب و ابتدای خیابان فردوسی بالاتر از میدان فردوسی نیز تعطیل شده و از سویی اصناف خیابان جمهوری نیز در محدود فردوسی و خیابان های منتهی به آن نیز کرکره های مغازه های خود را پایین کشیدند.”
