۵ ایرانی برنده جوایز حقوق بشری هلمن-همت شدند
عرصه سوم: بنابر اعلام سازمان دیده‌بان حقوق بشر پنج ایرانی به دلیل شجاعت و احکامی قضایی که برای آنها صادر شده است برنده جوایز هلمن-همت در سال ۲۰۱۴ شده‌اند.
۳۰برنده دیگر این جایزه در سال ۲۰۱۴ به ۱۱ کشور دیگر تعلق دارند.
محمدرضا پورشجری، یکی از ۵ تن دریافت کننده ایرانی جایزه هلمن-همت است که تنها با گذشت ۵ هفته از آزادی پس از پایان محکومیت ۴ ساله توسط مقامات امنیتی ایران دستگیر شد.
به گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز، ایران یکی از بزرگترین زندانبانان جهان برای نویسندگان است. تا ژوئیه ۲۰۱۴، حداقل ۶۵ روزنامه نگار، وبلاگنویس و فعال رسانه‌های اجتماعی بر اثر اتهامات مبتنی بر سخنان یا نوشته‌هایشان در زندان‌های ایران نگهداری می‌شدند.
۵ تن ایرانی دریافت کننده جوائز هلمن-همت عبارتند از:
حسن اسدی زیدآبادی: حسن اسدی به مجلات و وبسایت‌های فارسی زبان در خصوص موضوعات سیاسی و حقوقی در ایران در راستای تلاش برای اشاعه آزادی مطبوعات، آزادی بیان و حقوق بشر کمک کرده است. زیدآبادی از سال ۲۰۰۷ عضو شورای مرکزی سازمان ادوار تحکیم وحدت بوده است. زیدآبادی پایه گذار و دبیرکمیته حقوق بشر این سازمان است. حسن اسدی زیدآبادی همچنین به عنوان سخنگوی سازمان‌های غیر دولتی شبکه آسیایی در موسسات حقوق بشر ملی (ANNI)، که با هدف گزارش کردن موارد نقض حقوق بشر در آسیا و استرالیا عمل می‌کند، فعالیت کرده است. در ایران، به دنبال انتخابات جنجال برانگیز ۲۰۰۹، وی توجهات را به موارد دستگیری‌ها و بازداشت‌های خودسرانه فعالان سیاسی جلب کرد و در اشاعه حقوق زنان، دانشجویان، و کارگران نقشی راهبری داشت تا به آنجا که سرانجام منجر به دستگیری و بازداشت وی توسط نیروهای امنیتی و مقامات وزارت اطلاعات شد.
مقامات اسدی زیدابادی را بر اثر اتهاماتی از جمله «اجتماع و تبانی برعلیه امنیت ملی»، «تبلیغ علیه نظام» و «توهین به رئیس جمهوری» مورد محاکمه قرار دادند. در پایان محاکمه او به ۵ سال حبس محکوم شد که هم اکنون در زندان اوین این دوره را می‌گذراند.
سیامک قادری: قادری پیش از آن که به دلیل وبلاگنویسی در مورد اعتراضات خیابانی و دیگر تحولات به دنبال انتخابات جنجال برانگیز ۲۰۰۹ از شغل خود عزل شود، به مدت ۱۸ سال ویراستار و گزارشگر خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی ایران (ایرنا) بود. یکی از مصاحبههای وی با شهروندان همجنسگرا منجر به اعتراض مقامات شد و قادری در ژوئیه ۲۰۱۰ دستگیر شد. در ژانویه ۲۰۱۱، یک شعبه دادگاه انقلاب بر اثر اتهامات «تبلیغ علیه نظام»، «ایجاد اضطراب عمومی» و «نشر اکاذیب» او را به ۴ سال حبس و ۶۰ ضربه شلاق محکوم کرد. مقامات قادری را در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۴ پس از گذراندن دوران محکومیتش آزاد کردند.
در ٢۵ نوامبر ۲۰۱۴ کمیته حفاظت از روزنامه نگاران جائزه بین المللی ازادی مطبوعات را به قادری اهدا خواهد کرد.
علی اصغر حقدار: حقدار از سال ۱۹۹۰ نویسنده ده‌ها کتاب و صدها مقاله در حوزه تفکر، فلسفه و نقد ادبی است. او سرانجام به دلیل سطح بالای سانسور سیاسی که مانع از انتشار کار وی شد ایران را ترک کرد.
شهرام جوادی: جوادی از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۹ در ایران برای چندین روزنامه روزنامه‌نگاری میکرد، اما دنبال انتخابات جنجال برانگیز ۲۰۰۹ مجبور به ترک روزنامه‌نگاری رسمی شد. وی دوباره در سال ۲۰۱۱ با وبلاگنویسی را از سر گرفت. در اکتبر ۲۰۱۲ عاملان وزارت اطلاعات جوادی را برای بازجویی در مورد وبلاگنویسی و دیگر فعالیتهایش فرا خواندند، و بعدا زمانی که وی در منزلش نبود به آنجا یورش بردند. او به جای رویارویی با خطر دستگیری، تصمیم گرفت کشور خود را ترک کند. مقامات اموال وی را نیز توقیف کردند.
محمدرضا پورشجری: پورشجری، که با نام مستعار «سیامک مهر» معروف است وبلاگی با عنوان «گزارش خاک ایران» را راه اندازی کرد. مقامات امنیتی وی را در سپتامیر ۲۰۱۰ دستگیر کردند و صرفا به دلیل فعالیت‌های نوشتاری و وبلاگنویسی او را به اتهامات «توهین به رهبری»، «اقدام علیه امنیت ملی»، «توهین به مقدسات مذهبی» و «بدعت‌گذاری» متهم کردند. یک شعبه دادگاه انقلاب پورشجری را به ۴ سال زندان محکوم کرد. در زندان وی از مشکلات جدی سلامتی رنج می‌برد، اما مقامات زندان مکررا با آزادی موقتی او و اعطای مرخصی پزشکی به وی مخالفت ورزیدند. پورشجری در ۲۳ اوت ۲۰۱۴ دوران حبس خود را به پایان رساند، اما مقامات وی را از آن زمان ممنوع الخروج کرده‌اند.
میترا پورشجری، دختر وی، به سازمان دیده‌بان حقوق بشر گفت است که مقامات امنیتی پدرش را در ۳۰ سپتامبر ۲۰۱۴ در ناحیه‌ای نزدیک به مرز ایران و ترکیه دستگیر کردند و ابتدا وی را به مدت ۱۴ روز در سلول انفرادی در یکی از بازداشتگاه‌های وزارت اطلاعات در شهر ارومیه نگاه داشتند. میترا پورشجری گفت که مسئولان وزارت اطلاعات در آنجا پدرش را در حالتی که به دستان وی دستبند زده و چشم‌هایش را هم با چشم‌بند پوشانده بودند، تحت فشار روانی نگاه داشتند و به مدت طولانی بازجویی کردند. آنها بعدا وی را به بند ۸ زندان رجایی شهر که تحت کنترل سپاه پاسداران است منتقل کردند. دختر پورشجری گفت که در این زندان، پورشجری را تحت بازجویی‌هایی گسترده تری قرار دادند و تهدید کردند. وی هم اکنون در ندامتگاه مرکزی کرج در بازداشت به سر می‌برد.
میترا پورشجری گفته است که تا یک ماه پس از دستگیری پدرش، در حالی که وی در زندان انفرادی نگهداری می‌شد و تحت بازجویی‌های متعدد بود، او و دیگر اعضای خانواده از این اتفاق و وضعیت وی بی خبر بودند. او گفت مقامات امنیتی و قضائی مجموعهای از اتهامات را علیه پورشجری وارد کرده اند. از جمله این اتهامات «اقدام علیه امنیت ملی»، «تبلیغ علیه نظام»، کوشش برای خروج غیرقانونی از کشور، تماس با گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد و ارائه اطلاعات به وی در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران و تماس با سازمان‌های «ضد انقلاب» و «صهیونیستی» هستند.
گفتنی است که در ۱۰ آوریل ۲۰۱۴ چندین گزارشگر حقوق بشر سازمان ملل، از جمله احمد شهید، گزارشگر ویژه وضعیت حقوق بشر در ایران، از دولت ایران خواستند که مراقبت پزشکی فوری برای پورشجری و کاظمینی بروجردی، مجتهد زندانی مخالف، مهیا کند و امکان آزادی فوری آنان را فراهم سازد.
جوائز هلمن-همت سالانه به نویسندگانی در سراسر دنیا اعطا می‌شود که آماج اتهامات سیاسی و یا نقض حقوق انسانی خود قرار گرفته اند.
اما دیلی، مدیر بخش ارتباطات در سازمان دیده‌بان حقوق بشر، گفته است: «این ایرانیان شجاع برای ما یادآور نقش حیاتی‌ای هستند که روزنامه نگاران و نویسندگان، علیرغم خطراتی که درکمین زندگی و اشتغال آ‌ن‌هاست، در رویارویی با ظلم یا سخن گفتن بر علیه آن ایفا می‌کنند. این جوائز معتبر هلمن-همت نه تنها باید آگاهی از سهم برندگان در حمایت از آزادی بیان را افزایش دهد، بلکه سبب افزایش فشار بر دولت‌های آنها جهت توقف سرکوب این حق از حقوق بنیادی بشر شود.»
این جوایز به نام دو نویسنده آمریکایی، «لیلیان هلمن»، و «داشیل همت» نامگذاری شده است. هر دو تن توسط کمیته‌های کنگره آمریکا در مورد عقاید و وابستگی‌های سیاسیشان در طول تحقیقات ضد کمونیستی خشونت بار دهه ۱۹۵۰ مورد سوال و بازجویی قرار گرفتند.
در طول ۲۵ سال گذشته، بیش از ۷۰۰ نویسنده از ۹۲ کشور جوائز هلمن-همت را دریافت کرده‌اند.
دیلی گفته است: «هدف از اعطای جوائز هلمن-همت یاری رسانی به نویسندگانی است که به دلیل عقاید یا گزارشاتشان که صاحب منصبان در صدر قدرت را آزرده است، خود رنج فراوان کشیدهاند. بسیاری از آنانی که افتخار دریافت این جوائز را یافتهاند، در یک هدف با سازمان دیده‌بان حقوق بشر شریک‌اند:حمایت از آنان که آسیب پذیرند با پرتو افکندن بر موارد نقض حقوق بشر و فشار برای تغییر.»
