هیات‌های نظارت شورای نگهبان در دهه اول انقلاب بیشتر نقش ناظران صندوق‌های انتخاباتی را ایفا می‌کردند. پس از تفسیر جنجالی اصل ۹۹ قانون اساسی توسط شورای نگهبان و اعلام استصوابی بودن نظارت شورا بر انتخابات، هیات‌های نظارت به بازوان اجرایی این نهاد تبدیل شدند. علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران، در سالهای اولیه دولت اصلاحات دریافت که باید خود را برای جلوگیری از تکرار دوم خرداد (کسب مناصب انتخاباتی توسط جریان‌های منتقد) آماده کند. پس دستور تقویت شورای نگهبان را صادر کرد. حالا این هیات‌ها به یکی از عریض و طویل ترین نهادهای شبنه امنیتی جمهوری اسلامی تبدیل شده‌اند. در این گزارش شما را با فرایندی که منجر به قدرت گیری هیات‌های نظارت شورای نگهبان در انتخابات‌ها شد آشنا می‌کنیم.
عرصه سوم، شما را به دیدن این ویدیو دعوت می‌کند.
فصل اول پادکست برابری، مجموعه‌ای ۹ قسمتی با عنوان «شورای نگهبان یکی از موانع دموکراسی در ایران» است که از امروز، هر هفته در وب‌سایت عرصه سوم، «کست‌باکس»، «آی‌تونز» و دیگر اپلیکشن‌های ویژه پادکست منتشر خواهد شد.
در این مجموعه
- نقش شورای نگهبان در سرنوشت تک تک ایرانیان به ویژه گروه‌های مذهبی، قومی، جنسیتی و زنان را بررسی می‌کنیم.
- رد پای شورا را در تبیین و تصویب قوانین غیر دموکراتیک و ناقض حقوق بشر در ایران دنبال می‌کنیم.
- نحوه تفسیر قانون اساسی در شورای نگهبان را تشریح می‌کنیم و از روند رد کنوانسیون‌های بین المللی حقوق بشری در این شورا سخن خواهیم گفت.
- تاریخچه تحولات شورای نگهبان از ابتدای انقلاب تا امروز را مرور می‌کنیم و چگونگی گسترش حوزه اختیارات این نهاد را مرور می‌کنیم.
- سری به مذاکرات مجلس خبرگان قانون اساسی می‌زنیم و با نظرات نویسندگان قانون اساسی جمهوری اسلامی درباره حقوق اقوام و گروه‌های مذهبی و زنان در ایران آشنا می‌شویم.
- ساختار تشکیلاتی شورا و فرایند گسترش بی رویه آن در دهه‌های اخیر را بررسی می‌کنیم.
- با ترفند‌های شورای نگهبان در مهندسی آرا و انتخابات و همچنین ترکیب هیات‌های نظارت بر انتخابات آشنا می‌شویم.
- بودجه‌های انتخاباتی شورای نگهبان را در دوره‌های پیشین و نقش تعیین کننده این بودجه‌های میلیاردی را در نتایج انتخابات در جمهوری اسلامی را مرور می‌کنیم.
- با نیمکت‌ذخیرهای شورای نگهبان، مجامع مشورتی حقوقی و فقهی، آشنا می‌شویم و ترکیب نسبتا ثابت و معنا دار فقهای این شورا در ۴۰ سال گذشته را مرور می‌کنیم
پادکست برابری حاصل مجموعه تحقیقات تیم عرصه در سالهای ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ است که پیش‌تر و به صورت پرونده‌ای مستقل در وب سایت عرصه سوم منتشر شده است.
در این مجموعه ۹ قسمتی، حقوقدانان، روزنامه نگاران، فعالین مدنی و سیاسی مختلفی همچون آسیه امینی، رجبعلی مزروعی، پژمان طهوری، آزاده کیان، فرد پطروسیان، پدیده ثابتی، کامران اشتری، محمود احمدی مقدم، محمدرضا سردارزاده، بهنام دارایی‌زاده، ملکیا زر، محمد تقی کروبی، مژگان نوی و حسین احمدی نیاز ما را همراهی کرده‌اند.
باور ما بر این است که «شورای نگهبان، یکی از مهمترین موانع گذار به دموکراسی» در ایران به شمار می‌رود و تا زمانی که این نهاد با تغییرات اساسی و بنیادین مواجه نشود، عبور مسالمت آمیز از جمهوری اسلامی و مجموعه قوانین «اقلیت‌ستیز» و «دیگری ستیز»ش امکان پذیر نیست.
ادامه مطلب
