عرصه سوم: پیش از این در مورد تعریف بودجه، چگونگی طرح بودجه و اهمیت حسابرسی و نظارت با شما صحبت کردیم. حالا سوال اینجاست که یک بودجه نهایی و تصویب شده چگونه به نظر میرسد؟
همانطور که قبلاً خواندید، بودجه را میتوان برای یک فرد، گروهی از مردم، یک شرکت و یا هر سازمان دیگر که پول خرج میکنند، طرح کرد. این بدین معناست که طرح کاملی از بودجه وجود ندارد. از آنجا که افراد و سازمانهای مختلف اولویتهای متفاوتی دارند به همین دلیل منابع مالی خود را در مقاصد متفاوتی به مصرف میرسانند. بنابراین برای درک بهتر از جنبههای مختلف طرح بودجه ما نگاهی به یک بودجه شخصی می اندازیم. به یاد داشته باشید که لازم نیست طرح بودجه شما و یا هر سازمان دیگر مطابق با طرح پایین باشد.
در هر شیت بودجه بخش درآمد و بخش هزینهها وجود دارد. طوریکه در تصویر میبینید این بودجه بخش درآمد ماهانه را شامل می شود. در پایین آن به طور منظم به منابع کسب درآمد اشاره شده است. در این مثال منبع کسب درآمد از سه طریق است: منبع اول ( ۲میلیون و پانصد هزار تومان است) و منبع دوم (یک میلیون تومان است) و از سایر منابع (۲۵۰هزارتومان) حاصل میشود. در مجموع درآمد ماهانه به ۳.۷۵۰.۰۰۰ تومان میرسد. همانطور که میتوانید در نموداری که با رنگ سبز تیره در سمت راست نشان داده شده، مشاهده کنید.
در قسمت پایین بخش هزینههای ماهانه به لیست تمام اجناس و خدمات دریافت شده که این شخص برای آنها پرداخت کرده، اشاره شده است. شما به عنوان مثال میتوانید ببینید که این شخص ۱.۲۰۰.۰۰۰ تومان ماهانه برای اجاره/رهن، ۵۰۰.۰۰۰ تومان را برای خریداری مواد غذایی و۵۰۰.۰۰۰ تومان را برای درمان پرداخت نموده است. در مجموع هزینههای ماهانه به ۳.۳۵۰.۰۰۰ تومان میرسد که در سمت راست در نمودار رنگ سبز روشن درج شده است. هنگامی که درآمد کل را از کل هزینهها استخراج میکنید عدد حاصل شده اگر مثبت بود با مازاد بودجه روبهرو هستید و اگر منفی بود با کسری بودجه مواجه میشوید که به آن تعادل گفته می شود. طوریکه در تصویر میبینید تعادل بودجه ۴۵۰.۰۰۰ تومان است. این به معنی مازاد بودجه است.
همانطور که قبلاً به آن اشاره شد، طرح هر بودجه متفاوت به نظر میرسد زیرا مقاصد خرج کردن بودجه متفاوت است. در برخی از اسپرد شیتها بخشهای مختلفی را اضافه میکنند و یا بیشتر در مورد اعداد خاص توضیح می دهند، این مورد میتواند طراحی بودجه را تغییر دهد. برخی افراد برای طرح بودجه از نمودار استفاده میکنند و بسیاری از افراد آن را بسیار ساده و واضح به نمایش میگذارند. به هر حال، یک ویژگی مشترک در تمام بودجهها به وضوح دیده میشود. تمام بودجه ها شامل سه بخش اصلی هستند که عبارتند از بخش درآمد، بخش هزینهها و بخش تعادل ( مازاد و کسری بودجه). با مرور۴ مرحلهای که در مطلب پیشین گفته شد، شما مطمئن خواهید شد که یک دید کلی از وضعیت مالی خود دارید.