عرصه سوم: بررسی ادواری جهانی (UPR) یکی از کارآمدترین مکانیزم‌های موجود در سازمان ملل است که هر ۴ سال یک بار، برای ارتقاء وضعیت حقوق‌بشر و پیگیری موارد نقض حقوق‌بشر در کشورهای مختلف اجرا می شود. بررسی ادواری در واقع مروری است همه جانبه نسبت به وضع حقوق‌بشر در یک کشور توسط سایر کشورهای عضو سازمان ملل.
در این مکانیزم پرونده تمامی کشورهای عضو سازمان ملل هر چهار سال یکبار بطور داوطلبانه و با میانجی‌گری ۳ کشور عضو این سازمان در شورای حقوق بشر واقع در ژنو مورد بررسی ادواری قرار می‌گیرد و با پیشنهادات دیگر کشورها برای بهبود وضعیت حقوق بشر مواجه می شوند. در اولین دوره بررسی پرونده ایران در فوریه ۲۰۱۰ ، دولت ایران ۲۱۲ پیشنهاد از ۵۱ کشور دریافت کرد که ۱۲۶ پیشنهاد را پذیرفت.
دکتر حسن نایب هاشم فعال حقوق بشر و نماینده سازمان حقوق بشری «سودویند» می گوید:«هر چند دولت ایران مصرانه تاکید می کند که تمامی ۱۲۶ پیشنهاد را عملی کرده است اما جمهوری اسلامی در خوش بینیانه ترین حالت ۱ تا۵ پیشنهاد از مجموع ۱۲۶ پیشنهاد را در طول این ۴ چهار سال عملی کرده و از نظر گروه های حقوق بشری ۱۲۱ پیشنهاد را عملی نکرده است.
نایب هاشم همچنین با اشاره به تاریخ ۳۱ اکتبر به عنوان روز آغازین بررسی دوباره پرونده ایران در شورای حقوق بشر معتقد است «فعالان و گروه های حقوق بشری تا آین تاریخ فرصت دارند تا پیشنهادات خود را به دولت ها و گروه های حقوق بشری ارایه بدهند و بر کیفیت پیشنهاداتی که به ایران ارایه خواهد شد تاثیر بگذارند.»
همچنین در هفته گذشته به همت سازمان UPR INFO جلسه‌ای با حضور سازمان‌های مختلف حقوق بشری برای بررسی پیشنهادات مربوط به ایران در ژنو برگزار شد.
در این جلسه محمود امیری مقدم از «سازمان حقوق بشری ایران»، شادی امین از «عدالت برای ایران»، امید معماریان از «کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران»، عبدالکریم لاهیجی از «فدارسیون جهانی حقوق بشر»، محمد حسین نیری از«مرکز اسناد حقوق بشر ایران » و دایان علایی از «جامعه جهانی بهاییان» توانستند به عنوان نمایندگانی از سوی سازمان‌های حقوق بشری ایرانی به ارايه نقطه نظرات خود پرداخته و مهمترین مواردی که ایران می بایست نسبت به رفع آنها اقدام کند را مطرح کنند.
دکتر محمود امیری مقدم فعال حقوق بشر به عرصه سوم می‌گوید:«من از طرف سازمان حقوق بشری ایران و به نمایندگی از ائتلاف جهانی علیه اعدام در این جلسه حضور یافتم و به تشریح وضعیت اعدام ها در ایران پرداختم. صحبت ما این بود که پیشنهادات در مرود اعدام می تواند موثر تر از دور قبل باشد. چرا که در دور گذشته ۲۹ توصیه مشخص در مورد اعدام به ایران ارائه شده بود که ایران ۲۶ مورد را رد کرد و تنها سه مورد را پذیرفت که البته به این سه مورد هم عمل نکرده است.»
با وجود عدم پایبندی ایران به تعهدات بین المللی خود امیری مقدم معتقد است « این بار شرایط فرق می کند؛ جامعه مدنی در داخل ایران و خانواده‌های محکوم به اعدام در این سال‌ها فعالیت‌های بیشتری داشته‌اند و حتی از درون حکومت ایران هم در این سال‌های افرادی در این مورد صحبت کردند که مثلا اعدام در ملاعام تاثیر مثبتی نداشته است. یا آقای لاریجانی یک بار گفته بودند که شاید مجازات اعدام برای اتهامات مربوط به مواد مخدر را از نو بررسی کنیم. به همین خاطر امسال به علاوه در خواست‌های سری قبل که بیشتر در مورد لغو کامل مجازات اعدام است می شود یک سری توصیه‌های مشخص‌تر و جزیی‌تر مثلا در مورد توقف مجازات‌ها در ملا عام یا توقف احکام اعدام برای متهمان مواد مخدر تا زمان بازنگری در قانون را مطرح کرد.»
