کنش‌گران حقوق بشری در ایران امیدوار بودند حکم زندان”نرگس محمدی” به دلیل سرپرستی از دو کودک خردسال و ابتلا به یک بیماری سخت، به تعویق انداخته شود، این روزنامه‌نگار و فعال مدنی سال‌ها درباره مسایل زنان، دانشجویان و حقوق بشر می‌نوشت، او نایب رییس کانون مدافعان حقوق بشر، و رئیس کمیته زنان آن است که در دوم اردیبهشت‌ماه سال 1391، بار دیگر زندانی شده است.
نرگس محمدی پیش از آن در خرداد سال ۱۳۸۹ دستگیر شده بود. او پس از یک هفته بازجویی و زندان انفرادی در بند ۲۰۹، دچار فلج عضلانی شد که بیهوشی و ناتوانی در حرف زدن از عوارض آن بود. و پس از دریافت حکم 11سال زندان در دادگاه اولیه، سرانجام در دادگاه تجدید نظر به شش سال زندان محکوم شد. از آن زمان، نرگس محمدی به دلیل فشار مقام‌های اطلاعاتی، در زنجان زندگی می‌کرد و فعالیتی نداشت.
در حال حاضر بیماری فلج عضلانی نرگس(از عوارض زندانی بودن در بند 209 زندان اوین)بار دیگر عود کرده و او به دلیل طولانی شدن حمله عصبی دربهداری زندان اوین بستری شده است.بازداشت مجددنرگس محمدی، وضعیت خاص بیماری اش و مسئله سرپرستی دو کودک خردسال، سبب اعتراض شدید فعالان و سازمان های خقوق بشری به زندانی شدن اوست.
گروگان‌گیری یا اجرای حکم؟
بدون شکمسئولان قضایی ایران از اصول اولیه اجرای حکم و دادرسی و … تخطی می‌کنند، به این ترتیب که نرگس محمدی حتی اگر برای اجرای حکم زندان خود بازداشت شده باشد، باید پیش از آن حکمی در این مورد دریافت کند که این اتفاق نیفتاده است. نکته مبهم دیگر در مورد بازداشت او آنکه اگر بر اساس حکم قبلی به زندان برده شده، چرا دوباره از او بازجویی می‌شود و در انفرادی نگه داشته شده است؟
چنین ابهاماتی باعث شده که فعالان مدنی چنین نتیجه بگیرند که این شیوه برخورد با نرگس محمدی، برای فشار آوردن به همسرش،تقی رحمانی است. تقی رحمانی، فعال سیاسی ملی- مذهبی و نویسنده‌ای که بیش از 15 سال در جمهوری اسلامی زندانی بوده است، چندی پیش و قبل از اجرای آخرین حکم زندانش، از کشور خارج شد و دلایل این خروج را در قالب نامه‌ای در رسانه‌ها منتشر کرد؛ اما همسرش با خروج از ایران موافق نبود و همراه فرزندان‌شان در ایران ماند.
رحمانی در مورد بازداشت همسرش معتقد است: “دارند نرگس را به‌عنوان گروگان قربانی می‌کنند. نرگس را برای فشار آوردن بر من به گروگان گرفته‌اند و این نه اخلاقی است، نه دینی، نه جوانمردانه و نه درست. در کدام حدیث و اخلاق و عرف و مذهبی آمده که کسی را به جای کس دیگر تنبیه کنند؟ از آن‌ها می‌خواهم که اگر وجدان دارند از این کار دست بردارند.”
کنش‌گران نامه می‌نویسند
“شیرین عبادی”، برنده ایرانی جایزه صلح نوبل، در میزگرد “نقش زنان در صلح”، در حاشیه نشست برندگان صلح نوبل در شیکاگو ،درباره فعالیت‌های نرگس محمدی در شورای ملی صلح ایران صحبت کرد و به پیشنهاد عده‌ای از حاضران، بیانیه‌ای برای آزادی او صادر شد.
عبادی از نقش سازنده نرگس محمدی در شورای ملی صلح یاد کرد که از بیش از ۸۰ نماینده از گروه‌های مختلف فکری و اقوام گوناگون ایرانی تشکیل شده بود. محمدی دبیر کمیته اجرایی شورای ملی صلح بود که به گفته شیرین عبادی، به جز او، بیش از ۱۰ نفر از اعضای این شورا تحت تعقیب کیفری قرار گرفته‌اند و برخی از آنان هم اکنون در زندان هستند.
بیانیه حمایت از نرگس محمدی را عده‌ای از برندگان صلح نوبل امضا کردند. “میخاییل گورباچف”، “دالایی لاما”، “لخ والسا”، “محمد یونس” و “جودی ویلیامز” از امضاکنندگان این بیانیه هستند.
زنان اصلاح‌طلب نیز گروه دیگری بودند که به دستگیری نرگس محمدی واکنش نشان دادند و بیانیه‌ای در این زمینه صادر کردند. آن‌ها در بیانیه خود نوشتند: “آموخته‌ایم که زن بالقوه مادر است و تا این سرشت به مرتبه فعلیت درنیاید انگار گم‌شده‌ای دارد و این مادری نه امری اکتسابی بلکه فطری و ذاتی است و بانو نرگس محمدی یک مادر است! مادری که بیماری فلج عضلانی یادگار زندانی بودنش در بازداشتگاه اطلاعات این کشور اسلامی است و نامه دادخواهی‌اش به دادستان پس از یورش مهاجمین به حریم خصوصی‌اش و خانه و خوابگاهش و دستگیری همسرش جلوی چشمان او که مجال داشتن پوشش مناسب را نیافته بود و نیز در مقابل دیدگان دو طفل خردسالش که به فیلم‌هایی شبیه بود که اندر تقبیح فرهنگ خشن و مروج بداخلاقی‌های استکباری از رسانه ملی پخش می‌شود، متاسفانه به عنوان مدرک جنایتی از جنایات این دوره حکومت بی‌اخلاقی و هرج و مرج و رواج منکر در کشور اسلامی‌مان باقی ماند.”
۳۱۱ نفر از افراد، شخصیت‌ها و نهادهای فرهنگی، سیاسی و مدنی هم نامه‌ای خطاب به “احمد شهید”، گزارش‌گر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر ایران، به دو زبان فارسی و انگلیسی نوشتند و در آن به بازداشت نرگس محمدی اشاره کردند. آن‌ها از احمد شهید خواستند “با پیگیری نقض مکرر و آشکار حقوق بشر در ایران، از مقامات ایران بخواهد هر چه زودتر نرگس محمدی را از شرایط تنش‌زای زندان که بنا به تشخیص پزشکان برای وی بسیار مضر است، آزاد سازند.”
ماندن در ایران، تحمل رنج زندان
یکی دیگر از گرو‌‌ه‌هایی که به شکل گسترده بازداشت نرگس محمدی را محکوم کرد، گروه فعالان حقوق زنان در ایران و خارج از کشور و حامیان مادران پارک لاله بود. آن‌ها خواستار آزادی فوری خانم محمدی و حمایت از حقوق کودکان زندانیان و مادران زندانی شدند. ۳۵۰ فعال حقوق بشر و حقوق زنان در بیانیه‌ای مشترک آزادی بی‌قید و شرط نرگس محمدی را تقاضا کرده‌اند وفعالان حقوق کودکان و زنان نیز برای حمایت از فرزندان زندانیان، به کمیسر عالی حقوق بشر – کمیته حقوق کودک – کمیته منع تبعیض علیه زنان نامه نوشته‌اند.
“فیروزه رمضان‌زاده”، فعال زنان و از امضاکنندگان بیانیه فعالان حقوق زنان، درباره علت مشارکتش در این کنش مدنی به عرصه سوم می‌گوید: “من به‌خاطر احترام و دفاع از آرمان‌های نرگس، بیانیه‌اش را امضا کردم. از طرفی او هم‌دانشگاهی من در سال‌های دور بود البته من وقتی صلابت و استواری او را در فعالیت‌های دانشجویی نظاره می‌کردم که سال آخر بود و زیاد فرصت آشنایی نزدیک با او را نداشتم.”
رمضان‌زاده درباره علت اجرای ناگهانی حکم نرگس محمدی و نحوه برخورد با او می‌گوید: “به طور حتم کوچ اجباری همسرش تقی رحمانی و ماندن وی در این فضای متشنج امنیتی در اجرای حکم تاثیر بسیاری داشته است. مسئولان نظام جمهوری اسلامی تصور می‌کنند که با به زندان انداختن نرگس، مدتی بعد همه او را از یاد می‌برند و دچار خوره فراموشی یا مرگ زودرس می‌شود؛ همان‌طور که اکنون دچار فلج عضلانی شده و بروز هر اتفاق ناخوشایندی جان نرگس را تهدید می‌کند. یک احتمال دیگر در به زندان انداختن نرگس نیز قوی است که مسئولان نظام برنامه‌هایی برای مخدوش کردن چهره سیاسی نرگس داشته باشند.”
او درباره ویژگی‌های فردینرگس محمدی معتقد است: “نرگس نه به‌خاطر شهرت و نه به‌خاطر کسب مدال و افتخار، خود را به زندانبان‌هایش سپرد بلکه به‌خاطر بهبود وضعیت حقوق و شرایط زنان سرزمینش، هزینه و رنج و سختی زندان را تحمل کرد.او از دو فرزند و همسر خود گذشت، سختی‌های ماندن در ایران را هم به جان خرید، تسلیم نشد تا حقوق انسانی و شهروندی نادیده گرفته شده ناشی از تبعیض‌های فاحش جنسیتی زنان سرزمینش را با اسارت خود به چنگ آورد. هر چند سخت، هر چند بدون سلاح. نرگس جانش را بر سر آرمان خود گذاشته تا دردهای ناگفته زنان سرزمین خود را در همان زندان فریاد بزند.”
