AS-logologo-fa-stickyAS-logoAS-logo
  • صفحه اصلی
  • عرصه سوم – افغانستان
    • درباره عرصه سوم
    • پادکست و چندرسانه ایی
  • مرکز بنی‌آدم
    • درباره بنی‌آدم
    • چرا بنی‌آدم؟
    • نه به تبعیض
    • مقالات بنی آدم
  • درباره ما
    • درباره عرصه سوم
    • تاریخچه
    • اهداف و چشم انداز
    • مدیران و مشاوران
    • همراهان ما
    • ارزش‌های اخلاقی
    • تماس با ما
  • انتشارات
    • گزارش‌ها
    • کتاب
    • بیانیه‌ها
  • پروژه ها
    • درصحن
    • اطلس جامعه مدنی
    • شورای نگهبان
      • پروفایل اعضای شورای نگهبان
      • پادکست
      • ویدیو
      • اینفوگرافیک
      • تایم لاین
      • هیئت نظارت
      • مجامع مشورتی
      • تفسیر قانون اساسی
      • درباره پروژه
    • کابینه دوازدهم
      • درباره «کابینه»
      • پروفایل اعضای «کابینه»
      • اینفوگرافیک «کابینه»
      • منابع «کابینه»
    • گزارش بنیادها
    • بودجه ایران
      • بودجه ۹۸
    • آموزش
      • سوفیا ۲۰۱۱
      • بروکسل ۲۰۱۳
  • چندرسانه‌ای
    • ویدیو
    • اینفوگرافیک
    • پادکست
  • مقالات
    • نه به تبعیض
    • کویید۱۹
      • ایران زیر سایه کرونا
    • دیده بان جامعه مدنی
    • سمن
    • مصاحبه
    • محیط زیست
    • زنان
    • اقلیت‌ها
language
  • English
✕

توسعه شهری بهانه تخریب خانه های هنرمندان

نوامبر 6, 2013
مجموعه ‌ها
  • دیده بان جامعه مدنی
برچسب‌

    عرصه سوم-حمید مافی: بولدزرهای توسعه و تخریب خانه هنرمندانی که سالیان درازی است در میان ما نیستند، همچنان ادامه دارد. روزهای پایانی مهرماه بود که خبرگزاری میراث‎ فرهنگی از تخریب خانه بنان در تهران خبر داد.

    خانه‎ای که به روایت همین خبرگزاری، اقاقی‎ها و چنارهای در هم تنیده شده‎اش، فضای دلنشین ساخته بود و البته که یادگاری از صدای جاودانه موسیقی ایرانی بود.

    اما وقتی که شهر می‎خواهد نو شود و پای سرمایه‎ و نوسازی به میان می‏آید، کمتر کسی حواسش به میراث فرهنگی هست. شهریور ماه همین امسال خبرگزاری‎ها از تخریب خانه‎ عارف قزوینی و بدیع در همدان خبر دادند و پیش از آن هم ایسنا از تخریب بخشی از خانه شعاعی در کاشان خبر داد. دو سال قبل هم خبرگزاری‎های محلی قزوین از تخریب خانه عارف قزوینی ترانه‎سرای عصر مشروطه در این شهر خبر دادند.

    در شیراز نیز تخریب بافت تاریخی شهر به بهانه نوسازی با اعتراض سازمان‎های غیردولتی روبرو شده بود. تخریب بافت تاریخی در شهر یزد نیز واکنش فعالان مدنی حوزه میراث فرهنگی را به دنبال داشته است.

    اما انگار رابطه‎ نانوشته‎ای میان نوسازی شهر و بلند شدن ساختمان‎ها و تخریب میراث فرهنگی و خانه‎های قدیمی وجود دارد. در نگاه برخی از مدیران شهری این خانه‎ها دیگر کاربردی ندارند، می‎توان زمین‎ آن را به شرکت‎های ساختمانی واگذار کرد تا از دل آن چند آپارتمان بلند بسازند. هم سود اقتصادی دارد و هم شهر را از ساختمان‎های قدیمی و فرسوده نجات می‎دهد.

    هویت تخریب شده شهر

    اگر گذرتان به قونیه در ترکیه افتاده باشد حتما با مجموعه تاریخی مولانا روبرو شده‎اید. جای جای خانه‎ای که می‎گویند از آن مولانا است را بازسازی کرده‎اند. مولانا در حال شعر‎ خوانی، در حال مباحثه و … و حتی برای حواریون او نیز که به دیدن استاد آمده‎اند، حجره‎هایشان را با همان ساختار قدیمی از نو ساخته‎اند.

    قونیه ترکیه هرسال به بهانه هفته مولانا و شب عروس میزبان هزاران گردشگراز جای جای دنیا برای دیدن قونیه و مزار مولانا است. دولت ترکیه در کنار مجموعه تاریخی مزارمولانا، یک تالار بزرگ با کاربردهای متفاوت ساخته که میزبان جشنواره‎های موسیقی وتئاتر است.

    مسافران و ساکنان شهر قونیه با مولانا زندگی می‎کنند. از درون مغازه‎ها و تاکسی‎ها صدای آواز شهرام ناظری و شجریان به گوش می‎رسد. مردمانش هم اساتید موسیقی و آواز ایرانی را خوب می‎شناسند، عکس‎هایی از شهرام ناظری، کیهان کلهر، محمدرضا شجریان، حسین علیزاده و دیگران را به عنوان یادگار در دست دارند.

    هویت شهر قونیه، مولانا وعرفان است. میهمانان این شهر هم برای همین می‎آیند تا در فضایی که در آن مولانا هنوز هم جاری است، نفس بکشند. حال در این سو کم نیستند مفاخر فرهنگی ایران، از شاعران قرن‎های پیشین تا معاصران. اساتید بی‎نظیر موسیقی ایرانی که آرام آرام فراموش می‎شوند و شهر هم یادگاری از آنان ندارد.

    تخریب خانه بنان و دیگران به بهانه نوسازی و توسعه، تنها تخریب خانه‎های فرسوده نیست، بلکه از بین بردن گذشته‎ای است که به شهر هویت داده است. از بین بردن بخشی از تاریخ شهرها است.

    کمبود بودجه و بی توجهی شهروندان

    دولت و شهرداری‎های محلی بر این باورند که باید شهر را نوسازی کنند و در این میان، به هویت تاریخی شهر بی‎توجه‎اند. آن‎ها می‎خواهند نوسازی شهر هزینه‎ای بر مدیریت شهری تحمیل نکند و در این سو سازمان میراث فرهنگی هم همواره  کسری بودجه را بهانه بی‎توجهی‎های خود می‎کند.

    از نگاه مسوولان میراث فرهنگی، بافت تاریخی شهر برای شهروندان جذابیت ندارد و امکان جذب گردشگر در این مناطق از بین رفته است. شهروندان برای بازدید از میراث فرهنگی داخلی رغبتی به هزینه کردن ندارند. کمبود درآمد سرانه اصلی‎ترین عامل بی توجهی مردم به آثار فرهنگی عنوان شده است.

    شاید برای همین است که بسیاری از شهروندان نمی‎دانند خانه بنان در کدام نقطه تهران قرار دارد و یا اطلاعی از تخریب خانه عارف و بدیع در همدان ندارند. همین طور که کمتر کسی اطلاعی از وضعیت خانه نیما یوشیج دارد.

    سازمان‎های غیردولتی نیز علیرغم این‎که در سال‎‎های گذشته تلاش کرده‎اند تا حساسیت شهروندان را نسبت به میراث فرهنگی برانگیزند هنوز فاقد توان لازم برای پیشبرد اهداف خود هستند. درحال حاضردر ایران، تعدادی تشکل غیردولتی با موضوع میراث فرهنگی فعالیت دارند و محدوده فعالیت بسیاری از این تشکل‎ها استانی است. تشکل‎های غیردولتی فعال در عرصه میراث فرهنگی تابستان امسال دو نامه به رئیس‎جمهوری و رئیس سازمان میراث فرهنگی نوشتند. این سازمان‎های غیردولتی پیش از این نیز در نامه‎هایی به مسوولان دولتی خواستار توجه بیشتر به میراث فرهنگی و بافت‎های تاریخی شده بودند.

    اشتراک‌گذاری

    پست های مرتبط

    Image by Kamran Ashtary copyright 2025
    مارس 27, 2025

    سایه‌های ماندگار تروما: درک تأثیر سرکوب رژیم جمهوری اسلامی ایران بر قربانیان داخل و خارج از ایران


    بیشتر بخوانید
    فوریه 17, 2025

    تروما جمعی به‌عنوان مانعی برای دموکراسی در ایران


    بیشتر بخوانید
    سپتامبر 18, 2023

    سال مخالفت‌ و سرکوب در ایران: چگونه کشته شدن یک زن باعث قیام سراسری شد


    بیشتر بخوانید

    حمایت از ما

    کمک شما تضمین کننده ادامه فعالیت سازمان عرصه سوم است، سازمانی متشکل از نویسندگان، هنرمندان، روزنامه نگاران و محققانی که می توانند در راستای تحقق مطالبات مدنی فعالیت‌های چشم‌گیری انجام دهند. 

    شبکه‌های اجتماعی

    برچسب‌ها

    استیضاح اعتراض اعدام انتخابات اوین ایران بودجه بودجه ۹۸ بیانیه تجمع جامعه مدنی حصر حقوق حقوق بشر حقوق شهروندی خشونت خیریه درصحن دولت رسایی رضا حاجي حسيني روحانی زنان زندان سمن سمن ها سمن‌ها شهرداری شوراها شورای شهر عرصه سوم قانون لاریجانی مجلس محمدرضا سرداری محیط زیست مدنی مطهری معلمان نرگس محمدی نعیمه دوستدار نمایندگان ویروس کرونا کارگران کتاب
    تمامی حقوق متعلق به پایگاه عرصه سوم می‌باشد
    language
    • English