یک هیئت ۲۰ نفره ایرانی که خود را نمایندگان جامعه مدنی در ایران معرفی می کردند در شانزدهمین اجلاس جهانی حقوق بشر در ژنو حاضر شدند و به دفاع از عملکرد جمهوری اسلامی در حوزه حقوق بشر و جامعه مدنی پرداختند.
اهمیت حضور این هیئت، در این بود که اعضای آن، همراه هیئت رسمی جمهوری اسلامی وارد ژنو شده بودند و در پنل های مختلفی که در شورای حقوق بشر برگزار شد، برای به چالش کشیدن گزارشات سازمان های مستقل حقوق بشری و اظهارات فعالان مستقل ایرانی تلاش می کردند.
در نشستی که به میزبانی سازمان «ساودویند» برگزار شد، اعضای این هیئت، مدعی شدند که در حوزه هایی همچون «حمایت از زنان سرپرست خانوار» و «مقابله با خشونت علیه زنان» نیز «فعالیت های خیریه ای» فعالیت می کنند. و تاکید داشتند که در ایران آزادی کافی برای انجام دادن فعالیت های مدنی وجود دارد.
تشکل هایی همچون سازمان دفاع از قربانیان خشونت، انجمن ملل متحد ایران، انجمن حمایت از زنان و کودکان پناهنده، موسسه مطالعات و تحقیقات زنان، موسسه خیریه حمایت از آسیب دیدگان اجتماعی، بنیاد کودک و مرکز توسعه صلح پایدار، از جمله نهادهایی بودند که به همراه هیئت رسمی جمهوری اسلامی در ژنو حاضر شده بودند.
یکی از سخنگویان این هیئت در بخشی از اظهاراتش اعلام کرد که «ما در ایران به عنوان یک شبکه که متشکل از ۱۰۰۰ ان جی او است فعالیت می کنیم.». (ویدیوی سخنرانی هیئت ایرانی را اینجا می توانید ببینید).
این در حالی است که نمایندگان مستقلی که در این نشست حضور داشتند، گزارشاتی در خصوص سرکوبهای صورت گرفته علیه نهادهای مدنی، حقوق بشری، و محکومیت فعالان اجتماعی در ایران را قرائت کردند.
نمایندگان سازمان های مستقلی همچون کمپین بین المللی لغو مجازات مرگ در ایران و افراد مستقلی همچون سهراب مختاری، فرزند محمد مختاری، از جمله شرکت کنندگان در نشست جانبی شورای حقوق بشر سازمان ملل بودند.
برخورد با نهادهایی همچون کانون مدافعان حقوق بشر، ادوار تحکیم وحدت، کنشگران داوطلب، سازمان حقوق بشر کردستان، انجمن صنفی روزنامه نگاران و احضار، بازداشت و محکومیت اعضای این نهادها، تنها بخشی از سرکوب هایی است که در سالهای اخیر علیه نهادهای مدنی مستقل در ایران صورت گرفته است.
بهداد بردبار، فعال حقوق بشر ایرانی که یکی از سخنرانان نشست جانبی شورای حقوق بشر بود، در مورد تحرکات این هیئت ۲۰ نفره به عرصه سوم گفت: «ما مستقیما با این هیئت روبرو شدیم. آنها خیلی سعی می کردند که از صحبت کردن با ما پرهیز کنند. و در واکنش به این سوال که چرا از حقوق ما به عنوان بخشی از فعالان مدنی در ایران دفاع نمی کنید؟ جواب دادند: شما کارغیرقانونی و خلاف اخلاق و خلاف اسلام انجام داده اید.»
«نشست اسلام هراسی» یکی از پنل هایی بود که از سوی این هیئت برگزار شد و تعدادی از اساتید دانشگاه های آمریکا و دیپلمات ها نیز به آن دعوت شده بودند. هدف از برگزاری این نشست، به چالش کشیدن رفتار کشورهای غربی در نحوه برخورد با مسلمانان و دین اسلام بود. اما این نشست هم تبدیل به مکانی شد برای پرداختن به وضعیت حقوق بشر در ایران.
به گفته بهداد بردبار، در جریان جدل هایی که در حاشیه «نشست اسلام هراسی» اتفاق افتاد، یکی از اعضای این هیئت گفت:« من به خاطر موقعیت شغلی ام به اینجا آمده ام و از وضعیت حقوق بشر در ایران اطلاع دارم. از اتفاقانی که در کهریزک افتاد. ما می دانیم که در ایران سرکوب وجود دارد.»
پروانه وحید منش، فعال حقوق بشر نیز درباره یکی از شرکت کنندگان این نشست که همراه هیئت ایرانی به این اجلاس آمده بود به «عرصه سوم» می گوید: «خانم بقایی، دبیر تاریخ من در دبیرستان فرهنگ بود. او با انصار حزب الله در ارتباط بود و نویسنده روزنامه یالثارات بود و هیچ نوع فعالیت حقوق بشری نداشت.»
و در آخر، مرتضی اصلاحچی یکی دیگر از شرکت کنندگان این اجلاس نتیجه می گیرد: «در مجموع تلاش های این هیئت هیچ نتیجه ای برای جمهوری اسلامی دربرنداشت و آنها عملا نتوانستند حضار را متقاعد کنند که وضعیت حقوق بشر در ایران وخیم نیست.»
