عرصه سوم – وزارت ارشاد اسلامی درپانزدهم دی ماه جاری خانه سینِما مهم‌ترین کانون صنفی دست اندرکاران فیلم درایران را منحل کرد. اقدامی نابخردانه و غیردموکراتیک درراستای تخریب و برچیدن یکی دیگر از نهادهای فرهنگی و هنری درکشور. و این همه درشرایطی است که سازمان های مردم نهاددرزمینه فرهنگ و هنر هم مانند حوزه های دیگری چون نشر، حقوق بشر، محیط زیست و غیره بیش از هرزمان دیگری با ممنوعیت فعالیت و کنترل دولتی روبرو هستند.دست اندرکاران سینمای ایران درسه دهه اخیر روزانه با دهها نوع محدودیت ،سانسور، قوانین دست و پاگیر، عدم حمایت دولتی و غیره روبرو بوده اند. امابا وجود این شرایط سخت سینمای ما در سی سال گذشته با تلاش و مقاومت هنرمندان و کارگردانان پراستعداد چه درداخل کشور و چه در عرصه بین المللی درخشیده و موفقیت‌های جهانی متعددی را هم نصیب خود کرده است.
از بدو تاسیس جمهوری اسلامی سینمای مستقل و هم دولتی با انواع تبعیضات، کارشکنی ها و افت وخیز های پی درپی روبرو بوده و بسییاری از فیلمهای برجسته سینماگران هرگز اجازه اکران در ایران را نیافته اند. رشد سریع تکنولوژی ارتباطی،گسترش رسانه‌های اجتماعی، محبوبیت سینمای ایران در غرب و ربودن جوایز مهم سینمایی توسط فیلم سازان ایرانی دلایل کافی برای دست اندرکاران دولتی است تا با استفاده از قوانین خودساخته فضای رشد و شکوفایی را هرروز تنگ تر و تنگ تر کنند. آنان در هراس دائمی از گسترش ظرفیت‌های فکری، عملی شهروندان و ایجاد شبکه‌های خود جوش و مستقل بسر می برند.به این ترتیب مسئولان دولت اسلامی احساس می‌کنند که هر از چندی باید با تهدید و یورش به بقایای مدنیت محاصره شده تسلط همه‌جانبه را بر سینماگران مستقل بازسازی کنند، تا مبادا دراین میان دریچه ای هرچند کوچک به سوی آزادی عمل بیشتر گشوده شود. به همین دلایل مقامات دولتی شرایط جدیدی برای سیاست‌های سینمایی وضع می کنند و راهکارهایی برای نظارت و کنترل بیشتر را به اجرا می گذارند. مثلاً از یک طرف قوانین تازه ای برای برخورد با سینماگران مستقل ابداع و از سوی دیگر با تغییر ساختار مدیریتی و نظارتی سینمای کشور خواهان کنترل همه جانبه این صنعت اند. انحلال خانه سینما بخشی از استراتژی همیشگی محدودیت و تنگ شدن تر دامنه فعالیت ها است.
اعتراض سینماگران وهنرمندان به تعطیلی خانه سینما
تعطیل کردن خانه سینِما موجی از خشم و اعتراض را درداخل و خارج کشور برانگیخت. از جمله گروهی از سینماگران در ایران با انتشار بیانیه‌ای نسبت به اقدامات اخیر در حوزه سینِما که از چندی پیش با توهین و تحقیر به هنرمندان شروع و با انحلال خانه سینما ختم شد واکنش نشان دادند. عزت الله انتظامی بازیگر سرشناس با انتشار نامه‌ای سرگشاده به تعطیلی خانه سینِما اعتراض کرد. و بهمن فرمان آرا کارگردان مشهور در واکنشی اعتراضی همه سیمرغ های بلورین خود را به دفترجشنواره فجر پس فرستاد. او خواهان تحریم جشبنواره فیلم فجر از طرف سینماگران شد.فرمان آرا در مصاحبه با سایت خبر آنلاین در هفدهم دی ماه گفته است:
«با شرایطی که در سینمای ایران به وجود آمده است، تصمیم گرفتم سه سیمرغ بلورینی را که از جشنواره گرفته‌ام به دفتر جشنواره بازگردانم… همه (سیمرغ‌ها) را تحویل دفتر جشنواره دادم و رسید آن را گرفتم.» آقای فرمان‌آرا که این سیمرغ‌های بلورین را برای فیلمهای «بوی کافور، عطر یاس» و «خانه‌ای روی آب» دریافت کرده بود، روز شنبه همچنین در نامه‌ای با بیان اینکه «بالاخره خواسته مردی که سینما را نمی‌شناسد عملی شد و خانه سینما فتح شد»، گفت، «سیمرغ‌های بلورینی که اکنون گل آلود شده‌اند» را به دلیل «توهینی که به سینمای مملکت شده» به دفتر جشنواره پس می‌فرستد. وی در ادامه خطاب به اعضای خانه سینما گفته است: «اعضای محترم خانه سینما اگر متحد بمانید و همگی از دادن فیلمهای تان به جشنواره فیلم خودداری نمایید، این اعمال ناشایست به سرعت خاتمه می‌یابد.» بهمن فرمان‌آرا همچنین در اعتراض به جواد شمقدری، معاونت سینمایی وزارت ارشاد، آورده است: «ایشان ممکن است چون همیشه جزو بدنه سینمای دولتی بوده است نداند که چه مشکلاتی اهالی واقعی سینما برای زندگی کردن دارند، وگرنه پشت قبای وزیری که از پیام نور به پیام تاریکی تنزل کرده است قایم نمی‌شد و این اعمال زشت را انجام نمی‌داد.»
این کارگردان سرشناس در پایان نامه خود خاطر نشان کرده است: «به آن دسته از دوستان سینمایی که در پس پرده با معاونت سینمایی فالوده می‌خورند می‌گویم که سی سکه نقره به یهودای اصلی وفا نکرد و شما هم از آن خیری نخواهید دید. درعین حال ۹ سینما‌گر دیگر نیز در نامه‌ای به انحلال این تشکل بزرگ سینمایی اعتراض کرده‌اند.
خبرگزاری هرانا خبرگزاری مجموعه فعالان حقوق بشرنیزدرگزارشی متن اعلامیه ۲۴ گروه ازاصناف سینمای ایران را دراعتراض به انحلال خانه سینما منتشرکرده است. آنها دراین بیانیه تاکید کردند خانه سینمای ایران را خانه قانونی خود می‌دانند.
بخشی از این گزارش را دراینجا می خوانید:
«ما صنوف سینمایی ایران، خانه سینمای ایران را خانه قانونی خود می‌دانیم، چرا که در مراجع رسمی کشور به ثبت رسیده است، اساسنامه آن را خود به تصویب رسانده‌ایم، چرا که طبق قوانین رسمی کشور مجمع عمومی حق هرگونه تغییر در اساسنامه خود را دارد، هیئت مدیره خانه سینما را با آرای خود برگزیده‌ایم و به انتخاب خود ایمان داریم. توقع داریم وزارت محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی در کنار ما با شد و نه در مقابل ما، چرا که ما هنرمندان و دست‌اندرکاران سینمای ایران هستیم.”
این نامه به امضای روسای انجمن بازیگران، کانون کارگردانان، شورای عالی تهیه‌کنندگان، کانون فیلمنامه‌نویسان، کانون تدوینگران، انجمن فیلمبرداران، انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی، انجمن مدیران تولید، انجمن تهیه‌کنندگان سینمای مستند، انجمن مستندسازان، انجمن جلوه‌های ویژه، انجمن مدیران سالن‌های سینما، انجمن فیلم کوتاه، کانون آهنگسازان، انجمن صدای سینمای ایران، انجمن طراحان فیلم، انجمن طراحان فنی و مجریان صحنه، انجمن عکاسان، کانون دستیاران فیلمبردار، کانون مدرسان سینمایی، کانون دستیاران کارگردان و برنامه‌ریزان، انجمن منشیان صحنه، انجمن مدیران تدارکات و انجمن گویندگان رسیده است.»
گزارش های دیگر دراین باره را می‌توانید دراین لینک ها بخوانید:
ttp://radiozamaneh.com/culture/silver-screen/2012/01/06/9738
http://www.iran-emrooz.net/index.php?/news1/34415/
https://hra-news.org/51/1389-01-27-05-28-43/10955-1390-10-18-12-09-53.html
