ايلنا: دولت به منظور حفظ حقوق و منافع قانونی کارگران و بهبود شرایط اقتصادی و معیشتی این گروه، آیین‌نامه چگونگی تشکیل، حدود وظایف، اختیارات و نحوه عملکرد انجمن‌های صنفی و کانون‌های مربوط را تصویب کرد.
به گزارش ايلنا، هیئت وزیران به استناد تبصره (5) ماده (131) قانون کار ـ مصوب 1369 ـ آیین‌نامه چگونگی تشکیل، حدود وظایف و اختیارات و نحوه عملکرد انجمن‌های صنفی و کانون‌های مربوط را تصویب کرد.
این آیین‌نامه در چهار فصل به تصویب رسیده است که در ماده 1 از فصل اول(کلیات) به کارگران مشمول قانون کار و کارفرمایان هر حرفه یا صنعت اجازه داده شده به منظور حفظ حقوق و منافع مشروع و قانونی و بهبود وضع اقتصادی کارگران و کارفرمایان که خود متضمن حفظ منافع جامعه نیز است، با رعایت مقررات قانونی و این آیین‌نامه مبادرت به تشکیل انجمن صنفی کنند.
همچنین بر این اساس، کمترین نصاب لازم برای تشکیل انجمن صنفی کارگری در سطح کارگاه 10 نفر و در حرفه یا صنعت حداقل 50 نفر عضو از حرفه یا صنعت مربوط در قسمتی از شهرستان تا سراسر استان است. انجمن صنفی کارفرمایی، با عضویت دست کم 10 شخص حقیقی یا حقوقی (کارفرما) شاغل در آن حرفه یا صنعت در حوزه جغرافیایی مورد درخواست در قسمتی از یک استان تا سراسر کشور تشکیل می‌شود.
بر اساس مصوبه دولت، به منظور هماهنگی در انجام وظایف محوله قانونی، انجمن‌های صنفی هر‌حرفه یا صنعت یک استان می‌توانند مطابق این آیین‌نامه نسبت به تشکیل کانون انجمن های صنفی آن حرفه یا صنعت در آن استان اقدام کنند.
همچنین بر این اساس، کانون انجمن‌های صنفی حرف یا صنایع استان توسط نمایندگان معرفی شده از سوی کانون های حرفه یا صنعت خاص استان مربوط با توجه به تعداد انجمن‌های صنفی عضو، حداکثر به تعداد سه نماینده از هر کانون، طبق اساسنامه کانون حرف یا صنایع استان و نمایندگان معرفی شده از سوی انجمن‌های صنفی که کانون مربوط را تشکیل نداده‌اند، تأسیس وکانون انجمن‌های صنفی هر استان از نمایندگان کانون انجمن‌های صنفی حرف و کانون انجمن‌های صنفی صنایع استان با توجه به تعداد اعضا و طبق اساسنامه کانون استان تشکیل می شود.
بر اساس مصوبه هیئت وزیران، کانون‌های عالی انجمن‌های صنفی کارگری یا کارفرمایی کشور (کانون عالی کارگران یا کارفرمایان کشور) توسط هیئت مدیره کانون های انجمن های صنفی کارگری یا کارفرمایی حداقل یک دوم استان‌های کشور با توجه به تعداد انجمن‌های صنفی دارای اعتبار موجود در استان، حداکثر به تعداد 9 نماینده طبق اساسنامه کانون عالی تشکیل می‌شود.
فصل دوم: هیئت مؤسس و ارکان انجمن‌های صنفی و کانون‌های مربوط
همچنین بر این اساس، به منظور تأسیس و فراهم کردن مقدمات تشکیل تشکل‌های موضوع این آیین‌نامه، هیئت مؤسسی مرکب از حداقل سه نفر از اشخاص ذی‌ربط با توجه به نوع تشکل با وظایفی از جمله ارایه درخواست تأسیس انجمن صنفی یا کانون مربوط حسب مورد به وزارت کار و امور اجتماعی یا واحد کار و امور اجتماعی استان مربوط، انتشار آگهی پذیرش عضو (آگهی در شرف تأسیس) در روزنامه‌هاي کثیرالانتشار سراسری یا روزنامه محلی (با توجه به حوزه فعالیت تشکل) به غیر از انجمن‌های صنفی کارگری در سطح کارگاه، بررسی درخواست‌های متقاضیان عضویت از نظر داشتن شرایط عضویت و اظهارنظر در مورد آن و همچنین تهیه فهرست اسامی و مشخصات آنان، تهیه پیش‌نویس اساسنامه با رعایت مواد (11) و (12) این آیین‌نامه، دعوت از اعضا برای شرکت در مجمع عمومی مؤسس به منظور تصویب اساسنامه و انتخاب اعضای هیئت مدیره، بازرس یا بازرسان و تسلیم دعوتنامه تشکیل مجمع عمومی به وزارت کار و امور اجتماعی به منظور نظارت بر انتخابات تشکیل می‌شود.
ارکان تشکل‌های موضوع این آیین‌نامه
بر اساس آین آیین نامه، تشکل‌ها باید دارای سه رکن؛ مجمع عمومی، هیئت مدیره و بازرس یا بازرسان باشند.
* شرایط داوطلبان عضویت در هیئت مدیره و بازرسان تشکل های موضوع این آیین‌نامه
بر اساس مصوبه دولت، داوطلبان عضویت در هیئت مدیره و بازرسان تشکل‌ها باید دارای تابعیت جمهوری اسلامی ایران، التزام عملی به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، عدم وابستگی به احزاب و گروه‌های سیاسی غیرقانونی، نداشتن محکومیت قطعی کیفری مؤثر، داشتن حسن شهرت و عدم اعتیاد به مواد مخدر باشند.
همچنین دولت هیئت مدیره تشکل‌های موضوع این آیین‌نامه را مکلف کرده است، دست کم سه ماه پیش از پایان دوره، مجمع عمومی را برای تجدید انتخابات دعوت کنند به گونه‌ای که تا پایان دوره اعتبار هیئت مدیره، انتخابات مسئولان تشکل انجام شده باشد.
فصل سوم: چگونگی ثبت و انحلال انجمن‌های صنفی و کانون‌های مربوط
بر این اساس، ضوابط و مقررات قانونی که باید در اساسنامه انجمن‌های صنفی و کانون‌های مربوط درج شود، ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه بنا به پیشنهاد شورای عالی کار به تصویب وزیر کار و امور اجتماعی خواهد رسید.
تشکل‌های موضوع این آیین‌نامه به هنگام تشکیل موظف به تنظیم اساسنامه با رعایت مقررات قانونی و طرح و تصویب آن در مجمع عمومی مربوط و ثبت در وزارت کار و امور اجتماعی هستند.
همچنین ثبت تشکل‌های موضوع این آیین‌نامه و انتخاب و تجدید انتخاب یا تغییر اعضای هیئت مدیره، دبیر و بازرسان و هرگونه تغییر یا اصلاح اساسنامه تشکل‌های فوق‌الذکر، مستلزم تسلیم مدارکی همچون؛ تقاضانامه تأسیس تشکل (در مرحله تأسیس)، دو نسخه اساسنامه (در مرحله تأسیس) یا دو نسخه اساسنامه اصلاح شده در صورت ایجاد تغییرات (در مراحل پس از تأسیس)، صورتجلسه هیئت‌رئیسه و نظارت مجمع عمومی که با حضور، نظارت و تأیید نماینده وزارت کار و امور اجتماعی تنظیم شده باشد، آگهی پذیرش عضو، منتشر شده در روزنامه (در مرحله تأسیس)، فهرست اسامی امضا شده شرکت‌کنندگان در مجمع عمومی، فهرست اسامی و مشخصات کامل اعضا، آگهی دعوت مجمع عمومی، منتشر شده در روزنامه (با توجه به حوزه فعالیت)، صورتجلسه هیئت مدیره مبنی بر تقسیم وظایف هیئت مدیره و پرسشنامه آماری تکمیل شده مربوط به مشخصات اعضای هیئت مدیره، بازرسان و دبیر تشکل به وزارت کار و امور اجتماعی است.
همچنین با تصویب دولت، ثبت دو تشکل همگن (انجمن صنفی یا کانون) در یک حرفه یا صنعت، در حوزه فعالیت جغرافیایی مشترک مجاز نیست و انحلال تشکل‌های موضوع این آیین‌نامه، موجب تضیع حق یا اسقاط تکلیف دو طرف قرارداد در پیمان‌های دسته جمعی منعقد شده قبلی، نخواهد بود.
بر اساس این تصویب نامه، تشکل‌های موضوع این آیین‌نامه در مواردی چنانچه مدت اعتبار هیئت مدیره تشکل پایان یافته و ظرف شش ماه نسبت به تجدید انتخابات آن اقدام نشده باشد، بنا به تصویب مجمع عمومی فوق‌العاده و در صورت صدور رأی قطعی از طرف مراجع قضایی ذی‌صلاح منحل و ثبت آنها نیز لغو خواهدشد.
همچنین دولت ثبت تشکل‌های صنفی موضوع این آیین‌نامه و نظارت بر انتخابات و فعالیت آنها را به عهده وزارت کار و امور اجتماعی گذاشته است.
فصل چهارم: وظایف و اختیارات انجمن‌های صنفی و کانون های مربوط
بر اساس این تصویب نامه، انجمن‌های صنفی کارگری وظایف و اختیاراتی از جمله کوشش در جهت استیفای حقوق و خواست‌های مشروع و قانوین اعضای صنف، برنامه‌ریزی و پیگیری در ارتقای سطح مهارت کارگران عضو، تلاش برای آموزش فرهنگی و اجتماعی اعضا به منظور ارتقای سطح آگاهی‌های لازم در شناخت و تأمین حقوق اعضا، تلاش در بررسی و تحقیق درخصوص مشکلات، نارسائی‌های اقتصادی، مهارتی، افزایش بهره‌وری و ارایه پیشنهادات به مدیران و مسئولان مربوط و جلوگیری از سیاسی شدن عملکرد انجمن صنفی، دریافت ورودیه، حق عضویت و کمک‌های داوطلبانه به ترتیبی که در اساسنامه مقرر می‌شود، همکاری در جهت تأسیس و تقویت شرکت‌های تعاونی، صندوق قرض‌الحسنه مرتبط با وظایف تشکل و تلاش در جهت تأمین امکانات رفاهی اعضا با رعایت مقررات مربوط، همکاری با وزارت کار و امور اجتماعی در جهت شناخت بهتر مشکلات کارگری و اجرای قانون کار، عضویت در کانون انجمن‌های صنفی مربوط پس از تصویب مجمع عمومی انجمن، فعالیت مشترک با کانون انجمن‌های صنفی مربوط در حدود قوانین و مقررات کشور و همکاری با سایر تشکل‌های کارگری و کارفرمایی و انجام سایر وظایف و اختیاراتی که به موجب قانون بر عهده انجمن های صنفی قرار داده شده است و شرکت در مذاکرات حرفه‌ای و انعقاد و پیمان‌های دسته جمعی با کارفرمایان یا تشکل‌های کار فرمایی خواهند داشت.
دولت بر اساس این تصویب نامه، تشکل‌های موضوع این آیین نامه را مکلف کرده است؛ ساختار تشکیلات و اساسنامه خود را با آیین نامه جدید منطبق کنند.
این تصویب نامه در تاریخ 3/8/89 پس از تایید رئیس جمهور، برای اجرا از سوی محمدرضا رحیمی؛ معاون اول رئیس‌جمهور ابلاغ شده است.
