انتشارات عرصه سوم
نهادهای جامعه مدنی در ایران به دلیل آنچه که دولت سالاری یا دولت بزرگ خوانده می شود همچنان در مقابل نهادهای دولتی ساختاری ضعیف و شکننده دارند و معمولا فرض بر این است که نهادهای خصوصی و مستقل بدون حمایت دولت قادر به حفظ خویش و ماندگاری نیستند. اما بررسی صورت گرفته از تعدادی سازمان مردم نهاد ایرانی نشان می دهد که علیرغم مشکلات و موانع موجود سیاسی،امنیتی و اجتماعی در داخل ایران، برخی از سازمانها تلاش کرده اند تا ضمن حفظ استقلال خویش از دولت، فعالیت موثری در عرصه جامعه مدنی داشته باشند. یکی از دلایل این این ماندگاری و تاثیرگذاری که از ویژگیهای سازمانهای مردم نهاد در ایران بشمار می رود پرهیز آنان از ورود مستقیم به مناقشات سیاسی است و همین امر باعث شده تا در مقایسه با سایر نهادهای دیگر جامعه مدنی، نظیر رسانه ها و سازمانهای حقوق بشری کمتر مورد تعرض حکومت قرار گیرند. گرچه برخی از آنها به دلیل انتقادات ناگریزشان نسبت به سیاستها و شیوه های مدیریتی دولت بوِیژه در بخشهای زیست محیطی، میراث فرهنگی و زنان حساسیتهایی را بر انگیخته اند.
در همین راستا باید گفت که متاسفانه نوع نگاه مدیران کنونی حکومتی نسبت به سازمانهای مردم نهاد نگاهی امنیتی است و به آنان به عنوان ابزاری برای کسب اطلاعات کشورهای خارجی نگریسته می شود. این نگاه باعث شده تا شرایط اعطای مجوز برای این گروهها سخت گیرانه تر شده و نظارت شدیدتری نسبت به فعالیتها و ارتباطات آنان بوِیژه با خارج از کشور اعمال شود.
“عرصه سوم”، از زاویه یک سازمان دیده بان جامعه مدنی به منظورمعرفی و شناساندن فعالیت این سازمانها، یک بانک اطلاعاتی برای سازمانهای مردم نهاد ایرانی به درداخل و خارج از کشور به عنوان یکی از اجزای اصلی عرصه سوم تاسیس کرده است. در فاز نخست این پروژه، اطلاعات صد سازمان که در حوزه های پزشکی و حامی بیماران، فرهنگ و هنر، کودکان، ورزش، محیط زیست، میراث فرهنگی، زنان و پناهندگان و مهاجران فعالیت می کنند، به صورت تصادفی جمع آوری، پرداخت و طبقه بندی شده است.
آنچه پیش رو دارید،اطلاعات مورد ارزیابی قرار گرفته بر اساس اطلاعات مبنایی هر یک از سازمانها است که معمولا در تارنمای آنان قابل دسترسی است. اطلاعاتی شامل مشخصات گردانندگان و موسسان، تعداد اعضا، نشانی های حقیقی و الکترونیکی، اهداف و فعالیتهای آنان در عرصه های حقیقی و مجازی و نهایتا بودجه و امکانات می شود.
برآورد حاصله از اطلاعات تجمیع شده از سوی عرصه سوم که به صورت مستقل و فارغ از ملاحظات و داوری صورت گرفته است می تواند نگاه مخاطبان را نسبت به وضعیت این سازمانها به عنوان یکی از بازیگران مهم جامعه مدنی به روز یا اصلاح کند. اطلاعات جمع آوری شده نشان می دهد که سازمانهای مردم نهاد در ایران از چه نقاط ضعف و قوتی برخوردارند و تا چه میزان از استانداردهای موجود بین المللی که برای این نوع سازمانها وجود دارد فاصله دارند.
در این پروژه همچنین در قالب گزارشهای جداگانه ای به نحوه دستیابی به اطلاعات موجود و همچنین مشکلات و نارساییهای آن برای گردآوری و تدوین پرداخته شده است. این گزارشها همچنین کوشیده اند تا به موانع و دشواریهای سازمانهای موجود برای فعالیت در ایران و خارج از آن نیز بپردازند.
عرصه سوم تلاش می کند تا پس از انتشار این بانک اطلاعاتی، با به روز کردن اطلاعات موجود و رفع نواقص آن به بررسی فعالیت سایر سازمانهای دیگر نیز بپردازد. این سازمان امیدوار است بتواند با ارائه اطلاعات صحیح، تصویری واقع بینانه از مختصات سازمانهای مدنی ایرانی ترسیم کرده و به تقویت این سازمانها در راستای تقویت جامعه مدنی کمک نماید.
عرصه سوم از نظرات، پیشنهادات و انتقادات کارشناسان و فعالان حوزه جامعه مدنی و همچنین متخصصان علوم سیاسی و اجتماعی بویژه در زمینه سازمانهای مردم نهاد استقبال می کند و آماده دریافت، پردازش آنان و هر گونه همکاری در جهت به روز رسانی این بانک اطلاعاتی است.
